2009-2010 ÇALIŞMA RAPORU
YENİ KUŞAK KÖY ENSTİTÜLÜLER
DERNEĞİ
ANKARA ŞUBESİ
2009-2010 ÇALIŞMA RAPORU
- III. OLAĞAN GENEL KURUL -
YKKED Ankara Şubesi Yönetimi, 15 Mart 2009 tarihinde başladığı görevini 2009 Haziran ayında yapılan YKKED Genel Kurulu’na sunduğu CANLANDIRILACAK ÜLKE başlıklı bakış açısı ve ilkeler doğrultusunda aralıksız sürdürmüştür. Günümüz tekelci kapitalist sistem egemenliğinin ve ona kültürel avadanlık oluşturmuş tekil dilli inanç istismarının karşısında, birey ve toplum olarak var olabilmenin birincil koşulu, çoğulcu halk kültüründen, üretici sınıfların direniş gücünden uzak düşmemek olabilirdi. 3. Bin yılın başladığı, yerküre ve ülkemiz üzerinde önemli değişimlerin yaşandığı günümüzde, yerinden oynayan nüfus yapısı ve üretim-kültür-iletişim ilişkileri çerçevesinde, derneğimizin kent çevrelerindeki geniş kitlelere yönelik bir izlek üzerine yoğunlaşması gerekli görülmekteydi. “Canlandırılacak Ülke” düşüncesi doğrultusunda, Türkiye güncelinde, yaşamın tüm alanlarını kapsayacak bir boyutla, Köy-Kent Üniversiteleri kavramını tartışmaya sokmayı, çalışmalarımızı böylesi bir yön ve yöntem üzerinde yürütmeyi anlamlı bulmuştuk. 2008-2009 çalışma dönemi içinde başlattığımız, bugün ve yarın için de önemli düşünce ve davranış ilkeleri barındıran, imececi, paylaşımcı, sorgulayan, yol ve yöntem araştırmacılığını hep önde tutan Köy Enstitücü bir anlayışla, Ankara’daki yerel derneklerle, meslek odalarıyla, demokratik kitle örgütleriyle Ankara çevresindeki yerleşim birimleriyle ilişkilerimizi sürdürmeye çaba gösterdik. Bu çalışmalar içinde, özellikle de üniversiteli genç kuşakların bizlerle birlikte olabilmeleri için onların girişim güçlerini öne çıkarmaya çalıştık. 2009-2010 yılı çalışmalarımızda, üniversiteli genç kardeşlerimizin etkinliklerimiz içinde düzenleyici, kolaylaştırıcı olarak yer almaları şubemiz açısından çok önemli bir gelişme olmuştur. Etkinliklerimizin birçoğunda, genç arkadaşlarımız kendi girişim güçleriyle, kendi özgür yol ve yöntem arayışlarıyla etkinlikler düzenlediler. Ancak, yönetim kurulunun genç üyesi Oktay Kaya’nın Ankara’dan ayrılması, Mimarlar Odası Ankara Şubesi girişimiyle başlatılan ve derneğimizle birlikte Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun da etkin olarak yer aldığı 2010 Yaz Okulu hazırlıkları sırasında yaşanan bir tartışma ile, Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği çalışmalarında sıkça güç ve eylem birliği yaptığı ODTÜ Eğitim Topluluğu’nun çalışmalardan çekilmesi ile genç kuşaklarla sürdürülen ilişkilerde bir aksama olduğu da gözlenmiştir. YKKED Ankara Şube etkinlikleri, yıl boyunca, kimi kez bağımsız etkinlikler olarak, çoğu kez de 2-3-4 Temmuz 2009’da yapılan Hasanoğlan Çalışması’ndan sonraki süreç içinde oluşan Hasanoğlan Çalışma Grubu içinde sürdürülmüştür. Hasanoğlan çalışma grubu, Köy Enstitüleri’nin 70. kuruluş yıldönümünü Hasanoğlan’da yüzlerce kişiyle, coşkulu bir şenlikle kutladığımız 17 Nisan 2010 günü, 28 meslek odası, sanatçı derneği, demokratik kitle örgütü ile binlerce kişiyi etki alanına alabilecek bir çoğalmaya, bir imece gücüne ulaşmış bulunmaktaydı. Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yerleşkesinin, belki de yetmiş yıl sonra böyle coşkulu ve imececi bir kalabalıkla karşılaşması, YKKED Ankara Şubesi’nin izlediği yol ve yöntemin tutarlılığı, doğruluğu konusunda önemli bir ayıraç olmuştur. İki yıla yaklaşan bir süredir devam ettirdiğimiz çalışmalarda katılımcı kurum ve kuruluşlarda değişiklikler olmuş; HASANOĞLAN ONURUMUZDUR belgeselinin yapımı sırasında, Şubat 2011 tarihine gelindiğinde sıralama aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.
HASANOĞLAN ÇALIŞMA GRUBU KATILIMCILARI
1. Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, 2. ODTÜ Eğitim Topluluğu (Yaz Okulu Sırasında Ayrıldı), 3. YAPIDER, 4. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 5. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi ve ZMO Genç, 6. AFSAD, 7. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, 8. HAS-DER (Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği), 9. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ve PMO Genç, 10. Ankara Sokak Sanatları Atölyesi oyuncuları, 11. Çağdaş Drama Derneği, 12. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği.
- YKKED Ankara Şube Etkinlikleri -
I. 24 Haziran 2009, TONGUÇ BABA ARAMIZDAYDI Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şubesi’nin çağrısıyla bir araya gelen TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Eğitim-Sen 2 Nolu Şube, ölümünün 49. yıldönümünde Tonguç Baba’yı andılar. 24 Haziran 2009 Çarşamba günü, saat 18.30’da, İnşaat Mühendisleri Odası Rüştü Özal salonunda yapılan toplantının yöneticiliği İMO’dan Erdoğan Balcıoğlu yaptı. Dr. Niyazi Altunya, YKKED Ankara Şube Başkanı Alper Akçam ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri’nden Yardımcı Doç. Seçkin Özsoy’un konuşmacı oldukları toplantıda İsmail Hakkı Tonguç’un kuramsal yanı ve davranış yapısının çözümlenmesi yapıldı. Katılımcıların büyük bir ilgiyle izledikleri konuşmalardan sonra YKKED Ankara Şube’nin hazırladığı Tonguç sergisi gezildi…
II. 3-4-5 Temmuz 2009, “OT YOLDULAR, YOL ALDILAR” Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi’nin Mayıs 2009 sonunda yaptığı bir çağrıyla bir araya gelen Ankaralı üniversiteli gençler, sanatçı örgütleri, meslek odaları, Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapıları çevresinde büyük bir imece başlattılar. Çoğunluğu üniversiteli gençlerden oluşan, yüz elli kişilik ekip 3 Temmuz Cuma günü başlayan, 6 Temmuz Pazartesi günü, kendi deyimleriyle, “İlk Perdenin Sonu” denerek ara verilen etkinlik sırasında hem çevreyi temizleyip düzenlediler, hem köy enstitülülük ruhunu duyumsayabilmek amacı doğrultusunda yaşamlarına önemli yenilikler kattılar. ODTÜ Eğitim topluluğu öğrencilerinden başka Ankara’nın ve ülkenin çeşitli üniversitelerinden yola çıkarak Hasanoğlan’a gelen gençler, her sabah saat 07.00’de davul sesleriyle uyandılar. Ekiplere ayrıldılar; birçoğu yaşamlarında ilk kez olarak eline çapa, dirgen, tırmık, kazma, kürek aldı… Hasanoğlan Anadolu Öğretmen Lisesi yerleşkesi içinde yer alan eski Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapılarının çevresine dağıldılar… Çöp topladılar, ot yoldular, çalı kestiler, toprak kazdılar, kürekle moloz ve pislik attılar, yığınları traktörlere yüklediler, hurdalıklarda sıra sıra olup elden ele geçirdikleri eşyaları düzene soktular… Güneş yaktı yüzlerini, alınlarından, bedenlerinden terler akarken kana kana su içtiler… Ellerinin acısında, gerilen kaslarının yangısında çalışıp üretmenin, birlikte iş yapmanın, birer enstitü imececisi olmanın hazzını yaşadılar. Hurdalarla, demir yığınlarıyla boğuşulurken YAPIDER’in usta elleri yol gösterdi; ekip sorumluluklarında çoğunlukla onlar vardı. AFSADlı sanatçılar bir yandan ellerindeki tarım ve onarım gereçleri ile çalışmaya katılmaktan geri kalmazken, bir yandan da boyunlarında taşıdıkları fotoğraf makineleriyle, kameralarıyla an an görüntülediler bu buluşmayı… Öğlen sonu kültür, edebiyat, elişi, fotoğraf, ebru, seramik işliklerine dağıldılar. İmecenin aksayan yönlerini eleştirdiler, felsefe konuştular, fotoğrafın, sinemanın kuramsal yapısı üzerine tartışmalar açtılar. Yaptıkları çalışmaları haber yapmak, düşüncelerini paylaşmak için gazete çıkarmaya davrandılar. Akşam yemeklerinden sonra Köy Enstitülü öğrencilerden bugünlere kalmış amfi tiyatroda buluşup tiyatro oyunları, müzik dinletileri, fotoğraf, belgesel gösterimleri düzenlediler. Eğlendiler, bilgilendiler, tartıştılar… Etkinliği Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi başlattı; ODTÜ Eğitim Topluluğu, ülkenin değişik yörelerinden öğrenci grupları, YAPIDER, AFSAD, Sanata Saygı Derneği, Ütopya Kültür Merkezi, Değişim Atölyesi Oyuncuları gibi örgütler katıldı. TMMOB’ye bağlı Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, Makine Mühendisleri Odası, Türk Tabipleri Birliği, Ankara Tabip Odası, ODTÜ Mezunları Derneği, Dr. Servet Ünsal Tıp Merkezi önemli katkılarda bulundu. Hasanoğlan Anadolu Öğretmen Lisesi yöneticileri, Elmadağ, Yenimahalle ve Çankaya belediyeleri de kendi olanaklarıyla yardımcı oldular.
III. ODTÜ VİŞNELİK’TE ANLAMLI BİR TOPLANTI ANKARALI AYDINLAR HASANOĞLAN YAPILARI İÇİN BULUŞTU 1940’lı yılların başında yoksul köy çocuklarının raylar üstünde kalas çekerek, sırtlarında taş taşıyarak kendi elleriyle kurdukları, onlarca yıldır yıkılmaya bırakılmış olmasına karşın taşıdığı kutsal emek gücüyle değerbilmezliğe direnen Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapıları için başlatılan çalışma ODTÜ Mezunları Derneği Vişnelik yerleşkesindeki fotoğraf gösterimi ile sürdürüldü. 29 Temmuz Çarşamba akşamı ODTÜ Mezunları Derneği’nin Vişnelik yerleşkesinde AFSAD üyesi sanatçıların söz konusu çalışma sırasında çektikleri fotoğraflar gösterime sunuldu, Hasanoğlan çalışmasının değerlendirilmesi yapıldı. Ev sahipliğini yapan ODTÜ Mezunları Derneği adına konuşmasını yapan yönetim kurulu üyesi Oğuz Ülker, Hasanoğlan’da yapılan çalışmanın Köy Enstitüleri’nin yeniden anımsanması için önemli bir adım olduğunu, dernek olarak bu çalış-manın içinde bulunuyor olmanın bir Köy Enstitülü çocuğu olarak kendisini de özel olarak son derece mutlu ettiğini vurguladı. Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şube Başkanı Alper Akçam, Hasanoğlan Köy Enstitüsü kuruluş tarihçesi ile ilgili kısa bir bilgi verdikten sonra Hasanoğlan çalışması ile çok moda olan, genç kuşaktan yakınmanın yersiz ve gereksiz bir tutum olduğunun anlaşıldığını, doğru şeyler söylendiğinde ve sözün işle bütünleşmesi sağlandığında, gençlerin kendilerini ve yaşamı sorgulama konusunda gösterdikleri girişim gücünü, heyecanını Hasanoğlan’da yakından gördüklerini, gelecekte de benzer çalışmaların sürdürülmesi gerektiğini söyledi. Katılımcı kuruluşlardan gelen temsilciler toplantı izleyenlerine tanıtıldı… Fotoğraf sanatçıları Elif Koca, Fazlı Öztürk, Figen Aydoğdu, Göktürk Açıkalın, Hamide Kan, Hande Akçakoca, İlknur Öztürk, Nail Yollu, Oğuz Karakütük, Serap İdil, Şerife Yavuz, Tuğçe Deniz Çakır, Türkan Namlucu ve Kamuran Feyzioğlu’nun görüntülediği yaşam kesitleri izleyiciler tarafından beğeniyle izlendi. Fotoğraf gösterimi bitiminden sonra yapılan konuşmalarda Hasanoğlan çalışmasının geleceğiyle ilgili olarak katılımcı oda, dernek ve öğrenci topluluklarının kararlı oldukları, bundan sonraki her adımda da birlikteliğin sürmesinden yana bir eğilimin egemen olduğu gözlendi. Toplantıya katılan değişik üniversitelerden öğrenciler, ODTÜ Eğitim Topluluğu, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, ODTÜ Mezunları Derneği, YAPIDER, AFSAD, TMMOB Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, Makine Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara Tabip Odası, Dr. Servet Ünsal Tıp Merkezi, Sanata Saygı Derneği, Ütopya Kültür Merkezi gibi çok çeşitli kesimlerden meslek odası, sanatçı ve öğrenci derneği temsilcisi, çalışmaların sürekliliği için bir HASANOĞLAN ÇALIŞMA GRUBU oluşturulmasına karar verdiler. Gelecekteki çalışmalara OSTİM SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ ve aralarında NETMON’un da bulunduğu değişik üretici kurumlar da katılma kararı aldı. Toplantı bitiminde Temmuz ayında Hasanoğlan’da yapılan çalışma sırasında “Müzik İşliği”nde tanışmış gençlerin oluşturduğu “GRUP İMECE”nin izleyicilerin de zaman zaman coşkuyla katıldıkları dinletisi yer aldı.
IV. 2-3-4 Ekim 2009, HASANOĞLAN CANLANIYOR!!! 1. Hasanoğlan çalışmasını izleyerek, Ankara’dan öğrenci topluluklarının, meslek odalarının, sanatçı derneklerinin katılımı ve genel istek üzerine ikinci bir çalışma yapılması kararı alındı. Üniversite öğrencileri, çeşitli dernek ve meslek odası üyeleri, 2-3-4 Ekim 2009 tarihlerinde Hasanoğlan’da bir araya gelerek “GEÇMİŞTEN GELECEĞE HASANOĞLAN’DA II. PERDE” adını verdikleri çalışmayı tamamladılar. İkinci perde 2 Ekim Cuma günü yüze yakın katılımcının Hasanoğlan Atatürk Anadolu Öğretmen Lisesi’ne ulaşması ile başladı. İzmir’den gelerek çalışmalara bedenen ve devrimci düşün yapısı ile katılan 1950 yılı Çifteler Köy Enstitüsü çıkışlı Huriye Saraç öğretmen katılımcılar tarafından sevgi ve coşkuyla karşılandı. 3 Ekim günü, aralarına gönüllü öğretmen lisesi öğrencilerini de alarak ekiplere ayrılan katılımcılar moloz ve yıkıntı artıkları ile doldurulmuş Köy Enstitüsü döneminden kalma havuz çevresindeki çalıları ayıkladılar, amfi tiyatro ve eski lojmanların çevresini temizlediler. Elmadağ Belediye Başkanlığı tarafından sağlanan iş makinesi ve kamyon aracılığıyla havuz içindeki atıklar iki güne yayılmış bir çalışma ile çıkarılıp Hasanoğlan çöplüğüne atıldı. Temizlik ve çevre düzenleme çalışmaları 4 Ekim Pazar günü öğlene kadar sürdü. 3 Ekim günü öğlen sonu çeşitli kültür-sanat işlikleri kuruldu. Bir ekip edebiyat işliğinde “Köy Enstitülü yazarların Türkçe yazındaki yeri” üzerine söyleşirken bir başka grup Hasanoğlan müzesinde Köy Enstitüsü geçmişiyle ilgili bir drama çalışması uyguladı; Hasanoğlan canlandırıldı. Köy Enstitüleri bilgilenme, ebru, pandomim, müzik, dans işlikleri kuruldu. II. Hasanoğlan Çalışması’nın göze çarpan en önemli özelliği, erleşkede bulunan Atatürk Anadolu Öğret-men Lisesi öğrencilerinin de katılımı oldu. Öğret-men lisesi öğrencilerin-den birçok gönüllü hem bedenen temizleme dü-zenleme çalışmalarında, hem de kültür sanat işliklerinde yer aldılar. 3 Ekim Cumartesi akşamı Açıkhava tiyatrosunda düzenlenen etkinlikte, önce katılımcı üniversite öğrencileri “Neden Hasanoğlan’dayız” sorusuna yanıt veren açıklamalar yaptılar. Daha sonra geçtiğimiz ay içinde yitirilen Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve diğer birçok enstitüsü yapılarında emeği geçen mimar Mualla Eyüboğlu anıldı. Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği (AFSAD) tarafından hazırlanan, I. Hasanoğlan Çalışması’na ilişkin “Ot Yolalım, Yol Alalım” başlıklı sesli fotoğraf gösterimi ilgiyle izlendi. 3 Ekim Cumartesi şenliğinin son bölümünde müzik dinletisi ve oyunlar vardı. I. Hasanoğlan Çalışması’nın ürünü olan Grup İmece’nin müzik dinletisine öğretmen lisesi öğretmen ve öğrencilerinden de katılımlar oldu. Yetmiş yıl önce köylü çocuklarının elleriyle kurdukları açık hava tiyatrosunu dolduran katılımcılar ve Anadolu Atatürk Öğretmen Lisesi öğrencileri kol kola oyunlar oynadılar. 4 Ekim Pazar günü temizlik ve düzenleme çalışmalarını izleyerek “Hasanoğlan’ın Geleceği” başlıklı bir açık oturum düzenlendi. ODTÜ Eğitim Topluluğu öğrencilerinin kolaylaştırıcılığı ile yapılan açıkoturumun konuşmacıları arasında konuyla ilgili çalışmaları olan ODTÜlü öğretim üyeleri de vardı. İki saati aşan açıkoturum süresince, Ankara’daki üniversite öğrencilerinin mimarlık, mühendislik, ziraat, eğitim gibi konulardaki gibi stajlarını bu yerleşkede yapmalarının sağlanması, eski yapıların onarılarak bölgenin bir gençlik eğitim-kültür kampına dönüştürülmesi, Hasanoğlan yerleşkesinde Ankara’daki üniversitelerden birisine bağlı bir meslek yüksek okulu açılması gibi öneriler tartışıldı. Hasanoğlan belediyesinin kapatılmış olmasının yerel güçlerin davranış olanağını kısıtlamış olduğu söylendi ve Hasanoğlan halkının da çalışmalara katılımının mutlaka sağlanması gereği vurgulandı.
V. 2 Kasım 2009, ODTÜ’DE CUMHURİYET VE HASANOĞLAN KONUŞULDU, DEKANLAR HASANOĞLAN İÇİN BULUŞTU 2 Kasım 2009 Pazartesi günü ODTÜ Mimarlık Amfisi’nde yapılan toplantıda Cumhuriyet ve Hasanoğlan konuşuldu. Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği (AFSAD), ODTÜ Eğitim Fakültesi Dekanlığı ve ODTÜ öğrencileri Eğitim Topluluğu’nun düzenledikleri, aralarında birçok demokratik kitle örgütünün, TMMOB’ye bağlı odaların, sanatçı derneklerinin bulunduğu Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun da destekçi ve katılımcı olduğu etkinliğe, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gönül Akçamete ve Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Safran da katıldılar. ODTÜ öğrencilerinin yoğun ilgi gösterdikleri etkinlik ODTÜ Eğitim Topluluğu yöneticisi Elif Çınar’ın açış konuşmasıyla başladı. ODTÜ Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Meral Aksu, etkinliğin ev sahibi olarak yaptığı konuşmada ODTÜ öğrencilerinin Hasanoğlan Köy Enstitüsü yerleşkesinde yaptıkları çalışmayı ilgi ve beğeni ile izlediğini, Hasanoğlan’daki tarihi yapıların kurtarılması ve Köy Enstitülülük ruhunun yaşatılması için yapılacak çalışmaları sonuna kadar destekleyeceğini söyledi. Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şube Başkanı Alper Akçam’ın konuşmasından sonra söz alan Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Gönül Akçamete, Cumhuriyet eğitim ve kültür politikalarının anlamı ve günümüz uygulamaları üzerinde durdu. Akçamete, öğretmen yetiştirme uğraşının Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri olduğunu, zaman zaman yapılan yanlışların genç kuşakların yetiştirilmesinde önemli sıkıntılara yol açtığını söyledi. Hasanoğlan Çalışması’nın başlatıldığı Mayıs 2009’dan başlayarak Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği ve diğer Ankaralı örgütlerin yanında ve destekçisi olduğunu açıklamış olan Gönül Akçamete, Hasanoğlan için yapılacak bundan sonraki çalışmalarda da imecenin içinde olacaklarını açıkladı. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Safran da, Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği öncülüğünde, ODTÜ öğrencilerinin yaptığı çalışmayı çok önemli bulduğunu, hatta biraz da kıskançlıkla izlediğini, kendi fakülte ve öğrencilerinin de böyle bir çalışma içinde mutlaka yer almak isteyeceklerini söyledi. Mustafa Safran’a göre, günümüzde üniversite öğrencilerine düşen en önemli görev, nasıl bir ülkede yaşamakta olduklarının, özellikle de ülkelerinin eğitim tarihinin sorgulanmasıydı. Toplantıyı izlemeye gelenler arasında Köy Enstitülü yazar Talip Apaydın, Köy Enstitülü öğretmenler Halise Apaydın, Perihan Akçam ve eğitimci parlamenter Mustafa Gazalcı ile etkinliğin düzenlenmesinde önemli katkıları olan Hasanoğlan Çalışma Grubu’na bağlı örgütlerden katılımcılar da vardı. AFSAD’ın hazırladığı “Ot Yolduk, Yol Aldık” başlıklı fotoğraf gösterimi salonu dolduran öğrenci ve konuklar tarafından ilgiyle izlendi. Etkinliğin ilk oturumunda önce oturum başkanı, ODTÜ öğrencisi Özge Mete konuştu. Özge Mete’nin konuşması Osmanlı mutlakiyet-meşrutiyet dönemi ile Cumhuriyet dönemleri eğitim uygulamalı arasındaki karşılaştırmaya dayanıyordu. Ankara Üniversitesi eğitim Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Sedat Sever ve Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Haluk Erdem, Cumhuriyet’in Eğitim-Kültür Politikaları’nı konuştular. Osmanlı yönetiminden Cumhuriyet’e geçişle nelerin değiştiğini vurguladılar. Son konuşmacı Alper Akçam, günümüzde “Erken Cumhuriyet Dönemi Kültür-Eğitim Politikaları”na yönelik eleştirilerin arka yüzünü ortaya çıkaran bir konuşma yaptı. Günün ikinci oturumunda oturum başkanlığını ODTÜ öğrencisi Eyüpcan Demir yapıyordu. Demircan, katıldığı Hasanoğlan çalışması deneyiminin kendi açısından anlamı üzerine bir konuşma yaparak açtı oturumu. Oturumun Ankara dışından gelmiş konuk konuşmacısı, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi öğretim görevlisi Yrd. Doç. Dr. Oktay Köse, Gönen’de yaşanan süreci anlattı. Gönen Köy Enstitüsü yapılarının da bir zamanlar Hasanoğlan Köy Entütüsü yapıları gibi bakımsızlık ve yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bulunmuş olduğunu, orada yapılan ve tüm yerel güçlerin katıldığı bir çalışmayla, bu yerleşkenin işlevsellik kazanarak bir meslek yüksek okuluna dönüşmesi sürecini fotoğraf ve belgelerle görüntüleyerek aktardı. Oturumun diğer konuşmacısı ODTÜ öğrencisi Gizem Sivrikaya, insan gelişimin ve bilinç oluşum sürecinde çevreyle ilişkinin önemini vurgularken, Hasanoğlan’da yapılan ve kendisinin de katıldığı çalışmayla gözlediklerini, duyumsadıkları vurguladı. Salondaki izleyicilerin katıldıkları tartışmalarda Hasanoğlan’ın geleceği, orada yapılacak çalışmaların izlemesi gereken yol konuşuldu. Etkinliğin kapanışında Hasanoğlan Çalışması sırasında tanışmış öğrencilerin oluşturduğu Grup İmece’nin müzik dinletisi yer aldı.
VI. 23 Aralık 2009, YKKED BİLKENT’TE Haber : Oğuz Gezmiş, Bilkent Üniversitesi Bilim ve Sanat Topluluğu Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği, Bilkentlilerle buluştu. Bilkent Üniversitesi öğrenci kulüplerinden Bilim ve Sanat Topluluğu’nun düzenlediği “Yarım Kalan Rüya Köy Enstitüleri” adlı konferansa YKKED Ankara Şubesi Başkanı Alper Akçam ve Akpınar Köy Enstitüsü mezunu Osman Bolulu konuşmacı olarak katıldı. Etkinlikte ayrıca YKKED ve YAPIDER üyeleri konuk oldu. Bilkent Üniversitesi öğrencilerinden Fuat Basık’ın Köy Enstitüleri hakkında yaptığı sunumla başlayan etkinlik, Alper Akçam ve Osman Bolulu’nun öğrencilerin sorularını yanıtlamasıyla devam etti. Konuşmalar sırasında Köy Enstitüleri’nin tarihçesine, günümüz eğitim sistemiyle Köy Enstitüleri arasındaki farklara ve enstitülerin batı medeniyetindeki yerine değinen Alper Akçam, üniversitelilere Türkiye üzerine etkili mesajlar verdi. Köy Enstitüleri konusunda bilgi sahibi olmak isteyen üniversitelilerle, yıllarını Köy Enstitüleri’nin benimsediği ideolojiyi insanlara anlatmaya adayan isimlerin buluşması Bilkent Üniversitesi öğrencileri için unutulmaz anlardan biri olarak yerini aldı.
VII. 6 Ocak 2010, GAZİ ÜNİVERSİTESİ’NDE BÜYÜK BULUŞMA!!! Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dekanlığı’nın ev sahipliği yaptığı toplantıda, Ankara’daki dört devlet eğitim fakültesinin dekanları ve öğrencileri, Mustafa Necati ve Hasanoğlan Köy Enstitüsü için buluştu. Gazi Üniversitesi Konser Salonu’nda sabah 09.30’da başlayan etkinlik, akşam 18.30’a kadar sürdü. Gün boyunca düzenlenen açık oturumlara, öğrencilerin hazırladıkları dinleti, tiyatro gösterisi ve çeşitli sunumlara öğrencilerin yoğun ilgisi vardı. Salondaki izleyici topluluğu derslerine gidip gelen öğrencilerle değişiyor olmakla birlikte, akşamın geç saatlerine kadar salon hiç boş kalmadı. İzleyenler arasında Gazi Üniversitesi öğrencilerinden başka ODTÜ öğrencileri, Ankara Üniversitesi öğrencileri, Başkent Üniversitesi öğrencileri de vardı. Açık oturumların başkanlıklarını Gazili öğrenciler yaptılar. Günün ilk dinletisini Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi 4. Sınıf Korosu gerçekleştirdi. Koro, saygı duruşundan sonra katılımcılarla birlikte İstiklal Marşı’nın söyledi, daha sonra beğeniyle izlenen, Klasik Batı Müziği ve modernize edilmiş halk ezgilerinden oluşan kısa bir konser sundu. Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rıza Ayhan’ın açış konuşmasından sonra toplantıyı düzenleyen kurum ve kuruluşların başkan ve dekanları söz aldılar. Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Alper Akçam’ın Batılı emperyalist kaynaklı Şarkiyatçı kültürel saldırıya karşı Cumhuriyet değerlerine, somut koşullarına ve kurucu düşüncesine bir kez daha, nesnel bir bakış açısıyla eğilmenin önemini vurguladığı konuşmasından sonra, sırasıyla Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Buket Akkoyunlu, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gönül Akçamete, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Meral Aksu, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Safran söz aldılar. Dekanlar, Mustafa Necati’nin kişiliği hakkında ve eğitim alanındaki çalışmalarıyla ilgili kısa bilgiler verirken, günümüz öğretmen yetiştirme politikalarındaki kimi uygulamaları da eleştiren konuşmalar yaptı. Prof. Dr. Gönül Akçamete’nin heyecanlı konuşması, Gazi Eğitim Dekanı Mustafa Safran’ın günümüz eğitim politikalarını ironik bir dille ele alışı ve toplantıyı yöneten öğrencilerle diyaloğu, özellikle ilgi çekti. Günün ilk açık oturumunun başkanlığını Gazi öğrencisi Fahri Öveyik yapıyordu. Gazi Üniversitesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Reşat Genç, Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. Zeki Arıkan ve Cumhuriyet Eğitim tarihiyle ilgili özgün çalışmaları olan Dr. Niyazi Altunya’nın konuşmacı oldukları oturumda Mustafa Necati döneminin eğitim uygulamaları ile günümüz eğitim politikaları arasındaki ayrımlar vurgulandı. Öğlen arasından sonra yapılan ikinci oturumda başkanlığı Gazili öğrenci Merve Mutlu yapıyordu. Hacettepe Üniversitesi’nden Prof Hasan Pekmezci, Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ali Uçan ve Yrd. Doç. Dr. Haluk Erdem’in konuşmacı oldukları oturumda güncel eğitim kültür politikaları eleştirel bir bakış açısıyla ele alındı. Özellikle Haluk Erdem’in yazar Orhan Pamuk ve bazı liberal aydınların Cumhuriyet eğitim kültür politikalarına yönelik eleştirilerine verdiği heyecanlı yanıtlar salondaki izleyici öğrenci topluluğundan büyük alkış aldı. Gazi Üniversitesi Türk Halk Müziği Topluluğu’nun koro ve solo söylenen türkülerden oluşan dinletisine izleyiciler de katıldılar. Son parça olan Âşık Mahsuni’ye ait “Sarı Saçlım, Mavi Gözlüm/ Bir Daha Gel, Gel Samsun’dan” adlı yapıt, coşkuyla ve tüm salon tarafından tek bir ağızdan söylendi. Gazi Üniversitesi Tiyatro Topluluğu’nun “Mustafa Necati’ye Armağan” adlı kısa oyunu Cumhuriyet kuruluş dönemiyle bugünü karşılaştıran, genç bir öğretmenin taşrada karşılaşacağı güçlüklere hangi heyecanı taşıyarak karşı koyabileceğini canlandıran bir içerik taşıyordu. AFSAD tarafından hazırlanmış Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nün kuruluşunu, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği öncülüğünde Hasanoğlan Çalışma Grubu tarafından gerçekleştirilmiş iki Hasanoğlan çalışmasını ve Hasanoğlan’daki Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapılarının günümüzdeki kötü durumunu gösteren fotoğraf gösteriminden sonra günün son etkinliğine geçildi. Günün son etkinliği olan, ODTÜ öğrencisi Kadir Deniz’in oturum başkanlığını yaptığı “Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Geleceği” başlıklı oturumda, Yrd. Doç. Dr. Ayşe Füsun Öksüzoğlu, Mimarlar Odası Ankara Şube Yönetim Kurulu Üyesi Adnan Zeytinci ve YAPIDER Başkanı Eser Budak konuşmacı oldular. Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nün kuruluşundan bugüne geçen sürecin anlatıldığı, oradaki yapıların bugünkü kötü durumunun ayrıntılarla dile getirildiği ve olası çözüm yollarının konuşulduğu oturumun sonunda salondaki izleyiciler de söz alarak konuya ilişkin görüşlerini bildirdiler. 1972 Hasanoğlan Öğretmen Okulu çıkışlı, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kadir Arıcı’nın da aralarında bulunduğu, etkinliği baştan sona izleyen tüm katılımcıların Hasanoğlan yapılarıyla ilgili büyük bir duyarlılık taşımakta oldukları gözlendi. Hasanoğlan’la ilgili çalışmaların sürmesi gerekliliği üzerine varılan ortak kanı ve kararlılık anlatımlarından sonra etkinliğe son verildi.
VIII. 25 Şubat 2010, HASAN ÂLİ YÜCEL ZİRAAT FAKÜLTESİ’NDE ANILDI Anadolu Aydınlanması ve Rönesansı’nın devrimci maarif vekili Hasan Âli Yücel, ölümünün 49. yılında Ziraat Fakültesi’nde anıldı. Ankara Üniversitesi Ziraat ve Veteriner Fakültesi öğrencilerinin gönüllü girişimiyle yapılan anma etkinliğin düzenlenmesinde Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası ve Hasanoğlan Çalışma Grubu da yer aldılar. Ziraat Fakültesi konferans salonu dolduran, Ankara Üniversitesi Ziraat ve Veteriner Fakültesi dışında ODTÜ ve Bilkent Üniversitesi öğrencileri, Köy Enstitüsü kökenli öğretmenler, Hasanoğlan Çalışma Grubu’ndan gelen konuklar etkinliği baştan sonra büyük bir ilgi ve katılımcı duygularla izlediler. Hasan Âli Yücel’in anısına, Prof. Dr. Zeki Arıkan tarafından hazırlanmış belgeselin gösteriminden sonra Ziraat Fakültesi öğrencisi Berkin Sarıefe’nin başkanlık yaptığı açık oturuma geçildi. İlk konuşmayı yapan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, Hasan Âli Yücel dönemi sürdürülen eğitim-kültür politikaları ile ekonomi ve tarım arasındaki ilişkiyi görüntüleyen bir konuşma yaptı. Dönem çalışmalarında Köy Enstitüleri ile bir türlü başarılamamış tarım ve toprak reformunun ülkemiz açısından çok önemli bir ilişkiyi yansıttığını, toprak ağalarının, büyük işletme sahiplerinin, Anadolu kırsalında bugün de egemenliğini sürdüren aracı-tefeci sınıfın karşı çıkışı ile tarımda reformun başarılamayışının ve Köy Enstitüleri’nin amacına ulaşamadan kapatılmış olmasının bugünkü sıkıntıların ana ekonomik temelini oluşturduğunu vurguladı… İkinci konuşmayı yapan YKKED Ankara Şube Başkanı Alper Akçam, Hasan Âli Yücel’in bilinçli girişimiyle, bir ve büyük insanlık kültürü düşüncesi temelinde Mevlana’dan Goethe’ye, Doğu’dan Batı’ya bir kültür köprüsü kurulmaya başlandığını, o dönemde Anadolu’nun bir hümanizma ocağı gibi ışık saçtığını söyledi. Yücel döneminden sonra, Şarkiyatçı Batı saldırganlığına teslim edilen kültür ve eğitim politikalarıyla ülkemizde bir kültür karmaşası yaşandığını, mikrokültürler ve inanç ayrılıkları üzerinden yürütülen özel izleklerle, kardeş kavgaları yaratıldığını, düşmanlık tohumları atıldığını somut örneklerle göstermeye çalıştı… Son konuşmacı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri araştırma görevlisi Ebru Aylar, Yücel dönemiyle bugünü, Köy Enstitüleri ile günümüzdeki eğitim politikalarını karşı karşıya görünür kılan bir konuşma yaptı. Günümüzde eğitimin ana yörüngesi olarak gösterilen “istendik davranış edindirme” düşüncesinin hangi öğeler üzerinden temellendirilmekte olduğunu açıkladı… Açık oturum bitiminde salondaki öğrencilerin konuşmacılara önemli sorular sorduğu, HasanÂli Yücel ve özellikle eğitim politikaları üzerinde katılımcı bir tartışmanın yaşandığı gözlendi…
IX. 20-28 Mart 2010, YKKED ANKARA KİTAP FUARI’NDA
X. 12-13 Mart 2010, GÖNEN GEZİSİ COŞKUYLA TAMAMLANDI Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği ve Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun bir süredir gündeminde yer alan Gönen gezisi, coşku, heyecan içinde, imececi ruhun bir kat daha perçinlenmesiyle tamamlandı. 12 Mart 2010 Cuma gecesi saat 24.00’de Ankara AŞTİ karşısında buluşan katılımcılar, daha önce grup yazmanı Adnan Zeytinci tarafından ayarlanmış, binlerce kilometrelik yollar boyunca bir başka örneğini daha görülemeyecek, Kırıkkale plakalı, “Çalkan Turizm”e ait otobüsle buradan yola çıktılar. Grupta Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği, ODTÜ Eğitim Topluluğu, Ziraat Mühendisleri Genç, Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Lisesi Mezunları Derneği, YAPIDER, AFSAD üyeleri, değişik üniversitelerden öğretim görevlileri ve gönüllü katılımcılar bulunuyordu. Gece verilen iki molayla, başını YKKED Ankara Şube üyesi Varlık Beşli’nin çektiği dostça söyleşiler içinde geçen yolculuk, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi girişinde YKKED Isparta Şube Başkanı, SDÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü öğretim görevlisi Yard. Doç. Dr. Oktay Köse’nin grubu karşılamasıyla tamamlandı. SDÜ Yerleşkesi içinde bulunan Çiftçi Eğitim Merkezi’ne gelen katılımcılar, karşılarında Salihli’den yola çıkarak Isparta’ya ulaşmış, Hasanoğlan çalışmalarının yapkın ve dinamik öğretmeni, Çifteler Köy Enstitüsü çıkışlı Huriye Saraç ablanın gülen yüzünü buldular. Gece boyunca kendisi de yolculuk yapmış Huriye öğretmen tüm gezi boyunca grubun en etkin katılımcısı olarak yer aldı. Kısa bir süre dinlenme ve sabah kahvaltısından sonra SDÜ’ne bağlı bir meslek yüksek okulu olarak çalışan Gönen yerleşkesi gezildi. İsmail Hakkı Tonguç, Tonguç, Yücel ve Fakir Baykurt adına açılmış bölümler görüldü. Kuruluşuna uygun bir şekilde onarılmış çok amaçlı salonda, Köy Enstitüleri ile ilgili bir belgesel ve Oktay Köse’nin hazırladığı Gönen kurtuluş sürecini anlatan bir sunum izlendi. Gönen gezisinin son gününde tüm grubun katıldığı bir değerlendirme toplantısı yapıldı. Gönen sürecinin deneyimleri ışığında Ankara’da Hasanoğlan için yapılabilecekler konuşuldu, Gönen’de hangi noktaların eksik bulunduğu üzerine görüşler dile getirildi. On dakikalığına diyerek salondaki toplantıya geçmiş grubun toplantısı bir buçuk saate yakın sürdü… Burada da katılımcılık, yaratıcı düşünce, işe katılma heyecanının coşkusu gözleniyordu. Dönüş yolculuğu, türkülerle, fıkralarla, herkesi katıldığı bir enstitü şenliği havası içinde Ankara’ya girişle tamamlandı.
XI. 09-17 Nisan 2010, HASANOĞLAN’DA KÖY ENSTİTÜSÜ ŞENLİKLERİ TAÇLANDI… Köy Enstitüleri’nin 70. kuruluş yıldönümü nedeniyle Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi’nin aylar öncesinden başlattığı şenlik ve etkinlikler izleği, Hasanoğlan Çalışma Grubu, ZMO Genç, Bilkent Üniversitesi Bilim ve Sanat Topluluğu, ODTÜ Eğitim Topluluğu, ODTÜ Mezunları Derneği, gruba yeni katılan Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği’nin imececi davranış ve çabalarıyla, oldukça yoğun ve coşkulu bir biçimde tamamlandı. 9 Nisan Cuma günü Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yerleşkesinde ZMO Genç tarafından gerçekleştirilen şenlik izleğiyle açılmıştı şenlikler dizisi. 11 Nisan akşamı yayınlanan, ODTÜ öğrencileri Sadık Dinler ve Gizem Buse Çetiner’in, YKKED üyeleri Niyazi Altunya ve Alper Akçam’ın katıldığı Kanal B Televizyonu’ndaki Köy Enstitüleri programı geniş bir izleyici çevrenin dikkatini çekmişti. 13-14 Nisan günleri Bilkent Üniversitesi öğrencileri Bilim ve Sanat Topluluğu’nun başlattığı etkinliklerde çeşitli belgesel gösterimleri ve sunumlar gerçekleştirilmiş, 14 Nisan Salı günü yapılan Köy Enstitüleri Paneli’ne Atatürkçü Düşünce Topluluğu, Siyaset Platformu Kulübü, Halk Bilimi Topluluğu, Kültür İletişim Topluluğu temsilcileri de katılmıştı. 15 Nisan Perşembe günü ODTÜ Eğitim Topluluğu’nun Fizik Bölümü çimlerinde yaptığı, “Bir Anka Kuşu; Köy Enstitüleri” adını verdiği şenlik, imececi düşüncenin bir araya getirdiği, geniş katılımlı, coşkulu bir öğrenci etkinliği olarak dikkat çekti. Eğitim Topluluğu dışında THBT üyelerinden ve ODTÜ dışından öğrencilerin de katıldığı, eğlenceyle güncel kültür ve eğitim sorunlarının konuşulduğu Eğitimi Dürt adlı forumun iç içe geçtiği etkinlik belleklerde uzun süre unutulmayacak izler bıraktı… 15 Nisan akşamı ODTÜ Mezunları Derneği’nde, dernek yönetim kurulu üyesi Oğuz Ülker’in “Babamın Kitapları” adlı, oldukça duygulu ve anlamlı sunumu gerçekleştirildi. 16 Nisan günü, Yenimahalle Belediyesi Dört Mevsim Salonu’nda, ODTÜ Eğitim Topluluğu üyesi Gizem Buse Çetiner’in sunuculuğunu yaptığı, Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği’nden Ankara şube başkanı Alper Akçam’ın, TMMOB’den Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Gökhan Günaydın’ın, Halkevleri Genel Merkezi’nden Yüksek Danışma Kurulu Başkanı Abdullah Aydın’ın, DİSK Ankara Temsilciliği adına Genel-İş Sendikası’ndan Av. Kemal Erbaşı’nın, EĞİT-DER Genel Başkanı Mustafa Demir’in konuşmacı olarak katıldıkları “Köy Enstitülüleri’nin 70. Yılında Türkiye’ye Bakış” başlıklı açık oturum vardı. 17 Nisan günüyse, Hasanoğlan Çalışma Grubu’na yeni katılan Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği üyelerinin, grubun kurucularından sayılabilecek YAPIDER ve AFSAD’ın yoğun çabası ile oldukça yoğun katılımlı, coşkulu ve anlamlı bir HASANOĞLAN ŞENLİĞİ gerçekleştirildi. Şenlik, Köy Enstitüsü güne başlayış geleneğini anımsatan, davul zurna eşliğinde topluca oynanan halk oyunları ile açıldı. Yirmiye yakın enstitülü öğretmenin de genç öğrencilerle el ele, omuz omuza halaya katılmaları, şenlik sırasında Türkiye’nin çeşitli yörelerinden gelmiş enstitülü öğretmenlerin yıllar sonra karşılaşarak kucaklaşmaları oldukça duygulu ve anlamlı tablolar oluşturdu. Şenliğe katılan enstitülü öğretmenler, Hasanoğlan Köy Enstitüsü öğrencilerinin imececi emeklerinin ürünü olan amfi tiyatro sahnesine tek tek adları okunarak çağrıldı. Kendilerine kırmızı karanfiller sunuldu… Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun tüm çalışmalarına İzmir’den gelerek etkin bir şekilde katılmış olan Huriye Saraç öğretmen ve Çerkeş’ten gelen, Hasanoğlan Köy Enstitüsü 1 numaralı öğrencisi Musa öğretmen enstitülüler adına birer konuşma yaptılar. Angora Mandolin Grubu dinletisini ODTÜ Türk Halk Bilimleri Topluluğu’ndan öğrencilerin zeybek oyunları, Hasanoğlan Anadolu Atatürk Öğretmen Lisesi öğretmen ve öğrencilerinin Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği sunumları izledi. Ankara Sokak Sanatçıları grubunun şenliğin katılımcılarından gönüllüleri de aralarına alarak gerçekleştirdikleri pandomim gösterisi, sanatsal içeriği ve katılımcı yapısıyla büyük beğeni topladı. Kumanyanın paylaşılmasından sonra bir kısım katılımcı konferans salonunda sinevizyon gösterisi izlemeye giderken geride kalanlar davul zurna eşliğinde halk oyunları oynadılar. Hasanoğlan öğretmen okulu çıkışlı Kahraman Tuğrul Karınca’nın müzik eşliğinde okuduğu şiirler izleyicilerden büyük alkış aldı. Hasanoğlan halkının, Elmadağ Belediye Başkanı Gazi Şahin, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nden daire başkanı Halil Altınok, Hasanoğlan Atatürk Anadolu Lisesi Müdürü Nihat Erkunt, Hasanoğlan öğretmen okulu mezunları ve Hasanoğlan Çalışma Grubu katılımcılarının konuşmacı oldukları Hasanoğlan’ın Geleceği başlıklı forumdan sonra öğretmen okulu mezunlarından oluşan Lal Bağlama Üçlüsü dinletisi başladı. Dinletinin son kısmında topluca halk oyunları oynandı. Hasanoğlan Şenliği’nin son etkinliği, Hasanoğlan çalışmaları sırasında oluşmuş Grup İmece’nin katılımcıları da arasına alarak gerçekleştirdiği halk müziği dinletisi ve yine topluca oynanan halk oyunları oldu. Her aşamasında katılımcılığın, imececi düşüncenin önde olduğu, özellikle de kimi yetişkin aydınların toplumsal olaylara ve bazı değerlere ilgisizlikle suçluyor oldukları genç üniversitelilerin günümüz için yalnızca anıtsal ve tarihi bir değeri olduğu kanısı olan Köy Enstitüleri ile ilgili böyle bir etkinliği kendi istekleri ve girişim güçleriyle gerçekleştirilmiş olmasına karşın, şenlik ve etkinliklerin basında yeterince yer almaması çok önemli bir olgu olarak dikkat çekiyordu...
XII. 24 Haziran 2010, TONGUÇ BABA ARAMIZDA TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi’nin ev sahipliği yaptığı 2010 Tonguç anma etkinliğine Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, AFSAD ve Hasanoğlan Çalışma Grubu bileşenleri katıldılar. YKKED Genel Merkezi’nden Rıfat Güler’in ön hazırlığını yaptığı Tonguç’un Objektifinden Anadolu sergisi ilgiyle izlendi. Prof. Dr. Oğuz Makal yapımı “Ülkeyi Kucaklayan Adam: TONGUÇ” belgeselinin gösteriminden sonra YKKED Ankara Şube Üyesi, gazeteci Varlık Özmenek’in “Korkuyu Yenme Eyleminde Tonguç’un Evrenselliği” başlıklı sunumu vardı. XIII. Temmuz 2010, HASANOĞLAN YAZ OKULU HASANOĞLAN’DA TARİH CANLANDI Ankaralı meslek odaları, sanatçı dernekleri, demokratik kitle örgütleri, Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şubesi’nin başlattığı, bir yılı aşkın bir zamandır sürdürdükleri Hasanoğlan çalışmalarının son aşamasında, Mimarlar Odası’nın düzenlediği Öğrenci Yaz Okulu’nda bir araya geldiler. Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapılarının onarımının sağlanabilmesi, yerleşkeye işlevsellik kazandırılabilmesi için rölevelerinin çıkarılması, çevre bitki örtüsünün, müze ve kütüphanedeki anıtsal değerdeki kalıtın sayımı dökümü yapılmalıydı. Bunun için gönüllü öğretim görevlilerinden, öğrencilerden ve her meslekten Köy Enstitüsü sevdalısından oluşan ekipler kuruldu. “Röleve ve Restitüsyon Grubu” on gün boyunca yapıları tarayıp ölçüm ve çizim işleriyle uğraşacak, “Müze Arşiv Kütüphane Grubu” eski Yüksek Köy Enstitüsü yapısındaki değerli fotoğraf, eşya ve kitapların sayım dökümünü yapacak, “Doğal ve Kültürel Peyzaj Değerleri Grubu” çevredeki ağaç örtüsünü bilimsel yöntemlerle kayıt altına alacak, “Kültür ve Sanat İşlikleri Grubu” katılımcıların özgür istençleriyle oluşturacakları işliklerde imgelem ve kavrayış güçlerini geliştirecek etkinlikler için kolaylaştırıcılık yapacaktı. “Destek Hizmetleri Grubu” ise yerleşkeye gidiş gelişlerden başlayarak, çalışma ekiplerinin ve tüm katılımcıların günlük gereksinimlerinin karşılanmasını sağlayacaktı. 22 Temmuz akşamı, böylece başladı “Hasanoğlan Öğrenci Yaz Okulu”… Yaz Okulu çalışmaları, gönüllü üretimin, üreterek yaşarken aynı zamanda bir yandan da sanat ve estetikle ufuk genişletebilmenin, Anadolu halk kültürü ve Köy Enstitüleri’nin imececi ruhuyla karşılaşabilmenin olanaklarını sağladı. Değişik üniversitelerden öğretim görevlileri ve öğrencilerin yanında, YAPIDER üyeleri hemen her ekipte yer alarak, kurulalı daha yedi ay olmuş Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği üyeleri kütüphanede kitap sayımından resim işliğine, belgesel sağlanmasına kadar çeşitli alanlarda canla başla koşturup zamanla yarıştılar. Teknik ekipler, Temmuz sıcağına aldırmaksızın günde en az yedi sekiz saat çalışıyorlardı. Yıkılmaya yüz tutmuş eski Köy Enstitüsü yapılarının içi ve çevresi oğul vermiş arı kovanlarını andırıyordu. Yapıların duvarları, kapı ve pencereleri ölçülüyor, çevredeki ağaçlar tek tek gözden geçirilip saptanan bilgileri not ediliyor, müzedeki fotoğraflar çıkarılıp tozları alındıktan sonra tarayıcılardan geçiriliyor, kütüphanedeki yirmi dört bin kitabın digital ortama aktarılabilmesi için yoğun bir çaba gösteriliyordu. Bir yandan da temizlik, düzenleme çalışmaları sürüyordu. Öncelikle, onlarca yıldır temizlik yüzü görmemiş hamam binasının içindeki molozlar, yığılmış pislikler dışarı atıldı. 23 Temmuz Cuma sabahı çevredeki yapılarla, ağaçlarla bitki örtüsüyle tanışmak için çevre gezisi düzenlendi. Aynı gün 16.30’da Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şube üyesi Prof. Dr. Nazire Akbulut’un Köy Enstitüleri ile ilgili değerlendirmesi paylaşıldı. YYKED Ankara Şube Yönetim Kurulu Üyesi, Adana’dan gelerek çalışmalara katılan Oktay Kaya ve kardeşi Tahir Kaya’nın öncülük ettiği müzik işliği de aynı gün çalışmasına başladı. Kültür Sanat İşlikleri Grubu, tüm okul boyunca birbiri ardına etkinlikler düzenledi. Hemen tüm katılımcılar her gün ayrı bir sanat etkinliğinin, ayrı bir kültürel paylaşımın içinde buldular kendilerini. 24 Temmuz Cumartesi gününün kültür sanat işliklerinde şair Ahmet Telli’nin şiir söyleşiyle AFSAD üyesi Kamuran Feyzioğlu’nun kolaylaştırıcı olduğu fotoğrafçılık işliği vardı. Şair Telli’nin şiirleriyle süslediği konuşmasının ardından şiirle ilgili sorulara yanıt verildi. Kamuran Feyzioğlu’nun fotoğraf sanatı ve fotoğrafçılık üzerine yaptığı konuşmadan sonra katılımcılar kendi yorumlarını ve değerlendirmelerini paylaştılar. 24 Temmuz Cumartesi akşamı, ayrıca AFSAD’ın hazırladığı, Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun 2009 yılı çalışmalarını görüntüleyen bir CD, amfi tiyatroda topluca izlendi. 25 Temmuz Pazar günü Onur Kaya ve Ankara Sokak Sanatçıları’nın kolaylaştırıcı olduğu Pandomim işliği ile Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği üyesi öğretmen Mehmet Erbil’in kolaylaştırıcılığını yaptığı resim işlikleri vardı. Mehmet Erbil dışında Bünyamin Balamir(Ressam), Lale Ataman(Ressam), Ayşegül Yarar(Ressam), İnci Ekinci(Seramik Sanatçısı) da işliklere katılarak değerli çalışmalar yaptılar. Aynı akşam, Amfi Tiyatro’da YKKED ve Prof. Dr. Oğuz Makal’ın hazırlamış olduğu Dursun Akçam belgeseli izlendi. Belgeselden sonra pandomim grubunun gösterisi sahne aldı. Gösteriye izleyicilerden de katılımcılar alındı. 26 Temmuz Pazartesi günü, resim ve müzik işlikleri çalışmalarını sürdürdü. Resim işliği kolaylaştırıcısı öğretmenlerimiz, katılımcıların birçoğunun portre resimlerini çizerek sergilediler. 27 Temmuz Salı günü drama işliği çalışmaları başladı. Çok sayıda katılımcı etkinlik sonu yapılacak bir canlandırma için hazırlıklara başladı. Aynı akşam müzik işliği çalışmalarında tüm genç katılımcıların birlikte söylediği türküler dinlendi. 28 Temmuz Çarşamba gününün işlikleri başlarken genç katılımcıların işlik izlekleriyle ilgili olarak bir değerlendirme yapmak istedikleri görüldü. Gençler, yaptıkları toplantıda günlük çalışmaların çok sıkıştırılmış olduğunu, değişik ekipler arasında yeterince kaynaşma olamadığını, imececi ruhun eksik kaldığını vurguladılar; sonraki işlik çalışmalarında izleğin gençler tarafından tasarlanması kararlaştırıldı. Genç katılımcıların isteği üzerine Dendroloji işliği kolaylaştırıcısı Ahmet Demirtaş öncülüğünde, çevre gezisi yapıldı. Yerleşkedeki ağaç ve bitkilerle ilgili ayrıntılı bilgiler alındı. 28 Temmuz Çarşamba akşamının son etkinliği, Hasanoğlan’ın unutulmaz mimarı, bir yıl önce, 17 Ağustos 2009 tarihinde aramızdan ayrılan Mualla Eyüboğlu’nun anılması oldu. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nden Yeşim Uysal’ın Mualla Eyüboğlu’yla ölümünden önce yaptığı söyleşiyi de içeren sunumu katılımcılara oldukça duygulu anlar yaşattı. 29 Temmuz Perşembe günü drama işliği çalışmasını sürdürdü. Aynı akşam Köy Enstitülü öğretmen Ahmet Yol’un sesinden Mehmet Başaran’ın Tonguç Baba adlı şiiri CD’den dinlendi, arkasından YKKED ve Prof. Dr. Oğuz Makal tarafından hazırlanan “Ülkeyi Kucaklayan Adam: Tonguç” adlı belgesel izlendi. Katılımcılardan engelli genç arkadaşımız Sena Sezgin’in şiirleri Akın Sağıroğlu tarafından seslendirildi. Perşembe günü İnci Ekinci kolaylaştırıcılığında seramik işliği oluşturuldu, çok sayıda katılımcı çamura biçim vererek estetik üretimin hazzını yaşadı. Pandomim ekibinden Hacı Veli Kurt ve Tuğba Duyar’ın kolaylaştırıcılığında dans çalışmaları gerçekleştirildi. 30 Temmuz Cuma gününün kültür sanat işliklerinde Alper Akçam güncel kültürel sorunlar açısından Köy Enstitüleri ve “Erken Cumhuriyet Dönemi Kültür Eğitim Politikaları” üzerine bir konuşma yaptı. Özellikle Batı toplumunda “Şark” konusunda oluşmuş hegamonik önyargıların temellerini açımlayan Akçam, Köy Enstitüleri girişimi ve onu kuran felsefenin, Batı’nın savladığı “Şark’ın kendini yönetme eksikliği” saptama- sına karşı önemli bir duruşun simgesi olduğunu, ve günümüzde önemli bir kışkırtma nedeni olan kültür-inanç ayrılıkları karşısında, “bir ve büyük insanlık kültürü”nün yolu- nu açan, “kültürler arasında bir buluşma köprüsü” oluşturan bir örnek olduğunu vurguladı. Tiyatro sanatçısı Özgür Başkaya ağırlıkla sanat-piyasa ilişkisini değerlendirdiği konuşmasında “diksiyon, konuşma dili, beden dili” üzerine bir söyleşi gerçekleştirdi. “Parayla ölçülen her şeyin kendi tersine dönüştüğü” gerçeği üzerinden hareket eden Başkaya, günümüz sanatçılarındaki “starlaşma” eğiliminin ve sanattaki yozlaşmanın çirkinliğini gözler önüne seren örneklerle, izleyenlerin de etkin olarak katıldıkları uzun bir söyleşi yaptı. 31 Temmuz Cumartesi günü Çağdaş Drama Derneği kolaylaştırıcılığında drama çalışmaları, Ankara Sokak Sanatçıları kolaylaştırıcılığında dans çalışmaları yapıldı. Günün akşamında Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği’nin hazırladığı “Eğitimde Bir Simge, Hasanoğlan” adlı belgesel izlendi. 01 Ağustos Pazar günü bir yandan bu adımın kapanışı ve dönüş için hazırlık yapılırken bir yandan da Köy Enstitüleri ruhunu yansıtan gösteriler izlendi, çalışmalar üzerine değerlendirmeler yapıldı. Sokak Sanatçıları’nın temsil ettirdiği asker simgesi, bir elinde silah, bir elinde kitabıyla eğitmen seferberliğine geçişi canlandırıyordu. Daha sonra silah bırakıldı, iş araçlarıyla eğitimin üretimle ilişkisi vurgulandı ve kitabın yanında seramik işliğinde hazırlanan figürler gösterime sunularak bilgiyle estetik buluşturulmuş oldu. Son günün son toplantısında çalışmaların genel değerlendirilmesi yapıldı. Söz alan tüm konuşmacılar birlikte iş yapmanın, paylaşmanın, dayanışmanın, kısacası, Köy Enstitüleri’ni kuran ve yürüten imececi gücün kendilerinde oluşturduğu heyecan ve coşkuyu dile getirdiler, çalışmaların sürekliliği için daha büyük bir kararlılıkla bir yanlarının hep Hasanoğlan’da olacağını vurguladılar. Kültür Sanat işliklerinin gerçekleştirilmesinde Hasanoğlan çalışmalarının gönüllü ve değişmez katılımcısı genç arkadaşımız Deniz Kesmez’in, Adana’dan gelerek çalışmalara katılan YKKED Ankara Şube Yönetim Kurulu üyesi Oktay Kaya ve kardeşi Tahir Kaya’nın, kamp boyunca her türlü çalışmaya da canla başla giren Ankara Sokak Sanatçıları grubunun emeklerini özellikle anmakta yarar olacaktır. Topluca çekilen fotoğraftan sonra yeniden buluşmak üzere söz verildi , böylece 2010 Yaz Okulu’nun virgülü konulmuş oldu. BEKLE BİZİ HASANOĞLAN!
XIV. “EĞİTİM VE KÜLTÜRDE YENİ UFUKLAR: KÖY ENSTİTÜLERİNDEN GÜNÜMÜZE” ÇALIŞTAYI Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi’nin 2010 yılı içinde başlayan ve 2011 yılında da süren önemli bir çalışması da Köy Enstitüleri’nin günümüz koşullarında tartışılmasını sağlamayı, seçenek kültür ve eğitim politikaları oluşturmayı amaçlayan KÖY ENSTİTÜLERİ ÇALIŞTAYI oldu. Çalıştay çağrı bildirisinde şu anlatım yer alıyordu: “Ülkemiz koşullarından yaratılmış, üretim içinde eğitimi, özgür yöntem araştırmasını, doğayla ve insanla barışık olmayı ilke edinmiş Köy Enstitüleri girişimi, İsmail Hakkı Tonguç ve çevresindeki bir avuç gönüllünün özverili çalışmaları ile gerçekleşmişti. Bugün, benzer bir girişimin başlatılması ve için yerel yönetimlerde, üniversitelerimizde, öğrenci topluluklarımızda, meslek odalarımızda, demokratik kitle örgütlerinde, sanatçı derneklerinde var olan gizilgücü seferber etmek ve büyük bir imeceye girişilmesi, seçenek eğitim ve kültür politikalarının temellerinin atılması hedeflenmektedir. Atılacak tüm adımlarda, birlikte sorgulamayı, birlikte karar almayı ilke ediniyoruz.” 16 Aralık 2010 tarihinde TMMOB Mimarlar Odası’nın Konur Sokak’taki salonunda başlayan ilk toplantıda konu başlıkları, oluşturulacak kümeler üzerine öneriler tartışıldı. 14-15 Nisan 2011 tarihinde Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde yapılacak Köy Enstitüleri anma ve kutlama toplantıları için bir dizi etkinlik hazırlama önerisi paylaşıldı. İkinci toplantı 19 Ocak 2011 tarihinde yine Mimarlar Odası toplantı salonunda gerçekleştirildi. Çalışma kümeleri yeniden düzenlendi. 1) KÖY ENSTİTÜLERİ VE EĞİTİM (Müzeyyen Öztürk Şen, Türkan Güllenoğlu, Nurettin Kaya, Mustafa Özdemir, Mustafa Gazalcı, Işıl Ünal, Seçkin Özsoy, Halil Buyruk, Ahmet Yıldız, Serpil Yalçınalp, Gizem Buse Çetiner,) a. Köy Enstitüleri’nde uygulama-staj anlayışı b. Köy Enstitüleri’nin öğrenci politikaları ve mezunlarıyla iletişimi c. Köy Enstitüleri ve Eleştirel Pedagoji 2) KÖY ENSTİTÜLERİ VE KÜLTÜR/SANAT (Merve Mutlu, Utku Özdemiz, Alper Akçam, Ebru Aksoy, Hale Güneş*) a. Köy Enstitüleri ve Edebiyat, b. Köy Enstitüleri ve plastik sanatlar 3) Köy Enstitüleri- Sosyal ve Toplumsal Sürdürülebilirlik (Deniz Dinçel, Erol Scott, Ali Gökmen) a. Köy Enstitüleri’nin sosyal yapısında oluşan kültür ve sosyal sürdürülebilirlik çerçevesinde oluşturulacak yeni insan tipi. 4) KÖY ENSTİTÜLERİ VE EKOLOJİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK (Ebru Aksoy, Müzeyyen Öztürk Şen, Ebru Vural, Remziye Günay Eryılmaz, Nurettin Kaya) a. Yaz projeleri b. Günümüzde Kompost-Çöp Sorunu 5) KÖY ENSTİTÜLERİ VE MİMARİ (Ebru Aksoy, Cemalettin Erol, Ebru Vural, a. Köy Enstitüleri’nde mekan seçimi ve fiziki yapılanma 6) KÖY ENSTİTÜLERİ VE İNSAN HAKLARI (Haluk Erdem, Adnan Zeytinci, Kadir Deniz) a. Köy Enstitüleri’nden günümüze eğitim sistemi içinde öğrencilerin temsiliyeti ve yönetime katılmaları, b. İnsan hakları ve eğitim hakkı 7) KÖY ENSTİTÜLERİ BAĞLAMINDA SİYASET VE FELSEFE (Serdar Sinan Güllenoğlu, Hale Güneş Sadık Dinler) a. Köy Enstitüleri ve Demokratik Katılımcılık b. Siyaset ve felsefe bağlamında Köy Enstitüleri c. Siyasette Köy Enstitüleri’ne bakış 8) KÖY ENSTİTÜLERİ- TEKNOLOJİ VE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ (Serpil Yalçınalp, Gülin Onat Bayır, Cengiz Aşkın) 9) DİĞER a. Köy Enstitüleri ve Kitap Efemerası Üzerine Çalışma (Haldun Cezayiroğlu) b. Köy Enstitüleri ve Sağlık Politikaları (Hale Güneş) c. Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü (Adnan Zeytinci, Eser Budak, Şükrü Mutlu) Köy Enstitüleri Çalıştayı’nın üçüncü toplantısı 2 Mart 2011 tarihinde H.Haluk Erdem ve Kadir Deniz'in kolaylaştırıcılığında gerçekleştirildi. Alper Akçam, Kültür ve Sanat Kümesi sözcüsü olarak yapılmakta olan bazı çalışmalarla ilgili bilgiler verdi. 15 Nisan’da Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde, 17 Nisan’da Hasanoğlan’da yapılacak etkinliklerde hazırlığını paylaşmak isteyen küme ve kişilerin kendisi ve Hasanoğlan için Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği (HASDER) başkanı Nermin Yıldırım ile ilişki kurmalarının gerektiğini bildirdi. Gülin Onat Bayır köy enstitülerinin günümüz teknoloji gelişimiyle bağlantısına, şehir ve bölge plancısı Cemalettin Erol köy enstitüleri yerleşkelerinin seçilmesi ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde mekân algısının doğrudan insanla ilişkisine değindi. Ebru Vural, ekolojik çalışmalarla bunların birleştirilebileceğini dile getirdi. Diğer katılımcıla-rın çalıştaya ilişkin değerlendirmeleri tartışıldı. Çalıştayın son oturumunun Nisan ayının ilk haftasında yapılması konusunda görüş birliğine varıldı. Haluk Erdem toplantının bitiminde eğitim ve kültüre duyarlı bütün kesimlerin artık birlikte hareket etmesinin önemine değindi.
XV. HASANOĞLAN BELGESELİ ANKARA’YI AYDINLATTI Ankara’da, YKKED Ankara Şubesi’nin başlattığı, birçok öğrenci grubu, meslek odası, demokratik kitle örgütünün katılımıyla Hasanoğlan Çalışma Grubu adını alan imecenin son adımı, Köy Enstitüleri’ni ve Hasanoğlan’da iki yıla yakın bir süredir yapılan çalışmaları anlatan HASANOĞLAN ONURUMUZDUR adlı belgesel oldu. Belgesel gösterimi 24 Şubat Perşembe akşamı İnşaat Mühendisleri Odası’nın Teoman Öztürk Salonu’nda gerçekleştirildi. Hasanoğlan Çalışma Grubu’ndan YKKED Ankara Şube, Mimarlar Odası Ankara Şube, İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şube, Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği (HASDER), YAPIDER adına yapılan konuşmalardan sonra İnşaat Mühendisleri Odası’nın Teoman Öztürk Salonu’nu dolduran kalabalık belgeseli duygulu ve coşkulu anlar yaşayarak izledi. Ankara Sokak Sanatları Atölyesi’nden iki oyuncu, toplantının başından sonuna kadar süren boyalı canlı heykel gösterimi ile geceye renk kattı. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Peyzaj Mimarları Odası, Eğitim-Sen, Eğit-Der üyelerinin, Köy Enstitülü yakınlarının ve üniversite öğrencilerinin katıldıkları belgesel gösterimi bitiminde, Ankara’da yaşayan Köy Enstitülü öğretmenler sahneye çağrılarak kendilerine birer kırmızı karanfil verildi. Topluca fotoğraf çekimleri yapıldı. Toplantının sonunda Gürsel Bağlan’ın bağlaması ve türküleri dinlendi.
NOTLARINIZ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - YKKED ANKARA ŞUBE’DE - YENİDEN İMECE SÜRDÜRÜM VE DAĞITIMI YKKED Ankara Şubesi 25. sayıdan başlayarak sürdürümcülere dağıtımı büyük ölçüde elden yapmaktadır. 2010 Mart ayı başından itibaren başladığımız eski sürdürümcüleri tarama, adresleri sağlıklı bir biçimde yeniden düzenleme işlemi bitirilmiş bulunmaktadır. Ayrıca etkinlikler sırasında derginin elden satışı yapılmaya çalışılmaktadır. Çoğunluğu yeni olan 45 dolayında sürdürümcümüz vardır. 80 adet olarak şubemize gelen Yeniden İmece Dergisinin 28. sayısı tamamen dağıtılmıştır. 29. sayının dağıtılması da bitirilmek üzeredir. Yeniden İmece sürdürümcülüğü ve dağıtımını çoğaltma, YKKED Ankara Şubesi’nin öncelikli hedefleri arasındadır.
ÇAĞIMIZ İLETİŞİM OLANAKLARININ KULLANILMASI Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi olarak, çağımız iletişim olanaklarından yararlanmayı, tanıtım ve bilgilenme konusunda görselliği, internet ortamını kullanmayı önemli bir ilke olarak yaşama geçirmeye çalıştık. Ankara Şube üyemiz Nihat Angı’nın başlattığı bilgisunar sitemiz, Yasemen R. Çınar arkadaşımızın ardıl çalışmaları ile bu alanda değerli bir çalışmayı sürdürdü. Daha sonra YKKED Genel Merkezi ve diğer şubelerle ortak alana aktarılan bilgisunar sitemiz çok sayıda konuk tarafından ziyaret edilmekte, etkinlik ve duyurularımız bu alandan günü gününe duyurulmaya çalışılmaktadır. 1 Mart 2011 tarihinde yapılan bir gözlemde, alanımızın 12.000 kez gezildiği, tartışma alanındaki bildirilerimizin 750 kez okunduğu saptanmıştır. Çağımızın bu önemli olanağından yararlanma ilkesinin yeni görsel sunumlarla çoğaltılması derneğin bundan sonraki çalışmalarında da ana ilke olarak benimsenmelidir.
GELECEK DÖNEM ÇALIŞMALARI YKKED Ankara Şube yönetimi, dernek çalışmalarını yıllık dönemsel tarihlere yayarak, atılan tüm adımlarda bir sonrakini de düşünmeye çalışarak yol almayı ilke edinmiştir. 26 Mart tarihinde Gölköy’deki Köy Enstitüsü yapılarını görmeye yönelik bir gezi düzenlenmesi düşünülmektedir. Koşullar uygun bulunursa, 25 Mart-3 Nisan tarihleri arasında yapılacak Ankara Kitap Fuarı’na katılım sağlanacaktır. 17 Nisan tarihinde yapılacak Köy Enstitüleri kuruluş anma, kutlama, güncele taşıma çalışmaları kapsamında, 15 Nisan 2011 tarihinde Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde ODTÜ Tarih bölümü ile ortak bir etkinlik kararlaştırılmış bulunmaktadır. Ayrıca, 17 Nisan’da Hasanoğlan Çalışma Grubu ile birlikte, Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği öncülüğünde Hasanoğlan’da yapılacak bir şenlik gündemimizde bulunmaktadır. Aynı hafta içinde Seyranbağları Öğretmen Necla Kızılbağ Anadolu Lisesi’nde, Ankara Güzel Sanatlar Lisesi’nde birer etkinlik, Cumhuriyet Gazetesi ile birlikte Cumhuriyet Gazetesi Ankara Kültür Merkezi’nde HASANOĞLAN ONURUMUZDUR adlı belgeselin gösterileceği ayrı bir çalışma da yapılacaktır.
NOTLARINIZ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2009-2010 ÇALIŞMA RAPORU
- III. OLAĞAN GENEL KURUL -
YKKED Ankara Şubesi Yönetimi, 15 Mart 2009 tarihinde başladığı görevini 2009 Haziran ayında yapılan YKKED Genel Kurulu’na sunduğu CANLANDIRILACAK ÜLKE başlıklı bakış açısı ve ilkeler doğrultusunda aralıksız sürdürmüştür. Günümüz tekelci kapitalist sistem egemenliğinin ve ona kültürel avadanlık oluşturmuş tekil dilli inanç istismarının karşısında, birey ve toplum olarak var olabilmenin birincil koşulu, çoğulcu halk kültüründen, üretici sınıfların direniş gücünden uzak düşmemek olabilirdi. 3. Bin yılın başladığı, yerküre ve ülkemiz üzerinde önemli değişimlerin yaşandığı günümüzde, yerinden oynayan nüfus yapısı ve üretim-kültür-iletişim ilişkileri çerçevesinde, derneğimizin kent çevrelerindeki geniş kitlelere yönelik bir izlek üzerine yoğunlaşması gerekli görülmekteydi. “Canlandırılacak Ülke” düşüncesi doğrultusunda, Türkiye güncelinde, yaşamın tüm alanlarını kapsayacak bir boyutla, Köy-Kent Üniversiteleri kavramını tartışmaya sokmayı, çalışmalarımızı böylesi bir yön ve yöntem üzerinde yürütmeyi anlamlı bulmuştuk. 2008-2009 çalışma dönemi içinde başlattığımız, bugün ve yarın için de önemli düşünce ve davranış ilkeleri barındıran, imececi, paylaşımcı, sorgulayan, yol ve yöntem araştırmacılığını hep önde tutan Köy Enstitücü bir anlayışla, Ankara’daki yerel derneklerle, meslek odalarıyla, demokratik kitle örgütleriyle Ankara çevresindeki yerleşim birimleriyle ilişkilerimizi sürdürmeye çaba gösterdik. Bu çalışmalar içinde, özellikle de üniversiteli genç kuşakların bizlerle birlikte olabilmeleri için onların girişim güçlerini öne çıkarmaya çalıştık. 2009-2010 yılı çalışmalarımızda, üniversiteli genç kardeşlerimizin etkinliklerimiz içinde düzenleyici, kolaylaştırıcı olarak yer almaları şubemiz açısından çok önemli bir gelişme olmuştur. Etkinliklerimizin birçoğunda, genç arkadaşlarımız kendi girişim güçleriyle, kendi özgür yol ve yöntem arayışlarıyla etkinlikler düzenlediler. Ancak, yönetim kurulunun genç üyesi Oktay Kaya’nın Ankara’dan ayrılması, Mimarlar Odası Ankara Şubesi girişimiyle başlatılan ve derneğimizle birlikte Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun da etkin olarak yer aldığı 2010 Yaz Okulu hazırlıkları sırasında yaşanan bir tartışma ile, Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği çalışmalarında sıkça güç ve eylem birliği yaptığı ODTÜ Eğitim Topluluğu’nun çalışmalardan çekilmesi ile genç kuşaklarla sürdürülen ilişkilerde bir aksama olduğu da gözlenmiştir. YKKED Ankara Şube etkinlikleri, yıl boyunca, kimi kez bağımsız etkinlikler olarak, çoğu kez de 2-3-4 Temmuz 2009’da yapılan Hasanoğlan Çalışması’ndan sonraki süreç içinde oluşan Hasanoğlan Çalışma Grubu içinde sürdürülmüştür. Hasanoğlan çalışma grubu, Köy Enstitüleri’nin 70. kuruluş yıldönümünü Hasanoğlan’da yüzlerce kişiyle, coşkulu bir şenlikle kutladığımız 17 Nisan 2010 günü, 28 meslek odası, sanatçı derneği, demokratik kitle örgütü ile binlerce kişiyi etki alanına alabilecek bir çoğalmaya, bir imece gücüne ulaşmış bulunmaktaydı. Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yerleşkesinin, belki de yetmiş yıl sonra böyle coşkulu ve imececi bir kalabalıkla karşılaşması, YKKED Ankara Şubesi’nin izlediği yol ve yöntemin tutarlılığı, doğruluğu konusunda önemli bir ayıraç olmuştur. İki yıla yaklaşan bir süredir devam ettirdiğimiz çalışmalarda katılımcı kurum ve kuruluşlarda değişiklikler olmuş; HASANOĞLAN ONURUMUZDUR belgeselinin yapımı sırasında, Şubat 2011 tarihine gelindiğinde sıralama aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.
HASANOĞLAN ÇALIŞMA GRUBU KATILIMCILARI
1. Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, 2. ODTÜ Eğitim Topluluğu (Yaz Okulu Sırasında Ayrıldı), 3. YAPIDER, 4. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 5. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi ve ZMO Genç, 6. AFSAD, 7. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, 8. HAS-DER (Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği), 9. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ve PMO Genç, 10. Ankara Sokak Sanatları Atölyesi oyuncuları, 11. Çağdaş Drama Derneği, 12. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği.
- YKKED Ankara Şube Etkinlikleri -
I. 24 Haziran 2009, TONGUÇ BABA ARAMIZDAYDI Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şubesi’nin çağrısıyla bir araya gelen TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Eğitim-Sen 2 Nolu Şube, ölümünün 49. yıldönümünde Tonguç Baba’yı andılar. 24 Haziran 2009 Çarşamba günü, saat 18.30’da, İnşaat Mühendisleri Odası Rüştü Özal salonunda yapılan toplantının yöneticiliği İMO’dan Erdoğan Balcıoğlu yaptı. Dr. Niyazi Altunya, YKKED Ankara Şube Başkanı Alper Akçam ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri’nden Yardımcı Doç. Seçkin Özsoy’un konuşmacı oldukları toplantıda İsmail Hakkı Tonguç’un kuramsal yanı ve davranış yapısının çözümlenmesi yapıldı. Katılımcıların büyük bir ilgiyle izledikleri konuşmalardan sonra YKKED Ankara Şube’nin hazırladığı Tonguç sergisi gezildi…
II. 3-4-5 Temmuz 2009, “OT YOLDULAR, YOL ALDILAR” Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi’nin Mayıs 2009 sonunda yaptığı bir çağrıyla bir araya gelen Ankaralı üniversiteli gençler, sanatçı örgütleri, meslek odaları, Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapıları çevresinde büyük bir imece başlattılar. Çoğunluğu üniversiteli gençlerden oluşan, yüz elli kişilik ekip 3 Temmuz Cuma günü başlayan, 6 Temmuz Pazartesi günü, kendi deyimleriyle, “İlk Perdenin Sonu” denerek ara verilen etkinlik sırasında hem çevreyi temizleyip düzenlediler, hem köy enstitülülük ruhunu duyumsayabilmek amacı doğrultusunda yaşamlarına önemli yenilikler kattılar. ODTÜ Eğitim topluluğu öğrencilerinden başka Ankara’nın ve ülkenin çeşitli üniversitelerinden yola çıkarak Hasanoğlan’a gelen gençler, her sabah saat 07.00’de davul sesleriyle uyandılar. Ekiplere ayrıldılar; birçoğu yaşamlarında ilk kez olarak eline çapa, dirgen, tırmık, kazma, kürek aldı… Hasanoğlan Anadolu Öğretmen Lisesi yerleşkesi içinde yer alan eski Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapılarının çevresine dağıldılar… Çöp topladılar, ot yoldular, çalı kestiler, toprak kazdılar, kürekle moloz ve pislik attılar, yığınları traktörlere yüklediler, hurdalıklarda sıra sıra olup elden ele geçirdikleri eşyaları düzene soktular… Güneş yaktı yüzlerini, alınlarından, bedenlerinden terler akarken kana kana su içtiler… Ellerinin acısında, gerilen kaslarının yangısında çalışıp üretmenin, birlikte iş yapmanın, birer enstitü imececisi olmanın hazzını yaşadılar. Hurdalarla, demir yığınlarıyla boğuşulurken YAPIDER’in usta elleri yol gösterdi; ekip sorumluluklarında çoğunlukla onlar vardı. AFSADlı sanatçılar bir yandan ellerindeki tarım ve onarım gereçleri ile çalışmaya katılmaktan geri kalmazken, bir yandan da boyunlarında taşıdıkları fotoğraf makineleriyle, kameralarıyla an an görüntülediler bu buluşmayı… Öğlen sonu kültür, edebiyat, elişi, fotoğraf, ebru, seramik işliklerine dağıldılar. İmecenin aksayan yönlerini eleştirdiler, felsefe konuştular, fotoğrafın, sinemanın kuramsal yapısı üzerine tartışmalar açtılar. Yaptıkları çalışmaları haber yapmak, düşüncelerini paylaşmak için gazete çıkarmaya davrandılar. Akşam yemeklerinden sonra Köy Enstitülü öğrencilerden bugünlere kalmış amfi tiyatroda buluşup tiyatro oyunları, müzik dinletileri, fotoğraf, belgesel gösterimleri düzenlediler. Eğlendiler, bilgilendiler, tartıştılar… Etkinliği Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi başlattı; ODTÜ Eğitim Topluluğu, ülkenin değişik yörelerinden öğrenci grupları, YAPIDER, AFSAD, Sanata Saygı Derneği, Ütopya Kültür Merkezi, Değişim Atölyesi Oyuncuları gibi örgütler katıldı. TMMOB’ye bağlı Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, Makine Mühendisleri Odası, Türk Tabipleri Birliği, Ankara Tabip Odası, ODTÜ Mezunları Derneği, Dr. Servet Ünsal Tıp Merkezi önemli katkılarda bulundu. Hasanoğlan Anadolu Öğretmen Lisesi yöneticileri, Elmadağ, Yenimahalle ve Çankaya belediyeleri de kendi olanaklarıyla yardımcı oldular.
III. ODTÜ VİŞNELİK’TE ANLAMLI BİR TOPLANTI ANKARALI AYDINLAR HASANOĞLAN YAPILARI İÇİN BULUŞTU 1940’lı yılların başında yoksul köy çocuklarının raylar üstünde kalas çekerek, sırtlarında taş taşıyarak kendi elleriyle kurdukları, onlarca yıldır yıkılmaya bırakılmış olmasına karşın taşıdığı kutsal emek gücüyle değerbilmezliğe direnen Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapıları için başlatılan çalışma ODTÜ Mezunları Derneği Vişnelik yerleşkesindeki fotoğraf gösterimi ile sürdürüldü. 29 Temmuz Çarşamba akşamı ODTÜ Mezunları Derneği’nin Vişnelik yerleşkesinde AFSAD üyesi sanatçıların söz konusu çalışma sırasında çektikleri fotoğraflar gösterime sunuldu, Hasanoğlan çalışmasının değerlendirilmesi yapıldı. Ev sahipliğini yapan ODTÜ Mezunları Derneği adına konuşmasını yapan yönetim kurulu üyesi Oğuz Ülker, Hasanoğlan’da yapılan çalışmanın Köy Enstitüleri’nin yeniden anımsanması için önemli bir adım olduğunu, dernek olarak bu çalış-manın içinde bulunuyor olmanın bir Köy Enstitülü çocuğu olarak kendisini de özel olarak son derece mutlu ettiğini vurguladı. Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şube Başkanı Alper Akçam, Hasanoğlan Köy Enstitüsü kuruluş tarihçesi ile ilgili kısa bir bilgi verdikten sonra Hasanoğlan çalışması ile çok moda olan, genç kuşaktan yakınmanın yersiz ve gereksiz bir tutum olduğunun anlaşıldığını, doğru şeyler söylendiğinde ve sözün işle bütünleşmesi sağlandığında, gençlerin kendilerini ve yaşamı sorgulama konusunda gösterdikleri girişim gücünü, heyecanını Hasanoğlan’da yakından gördüklerini, gelecekte de benzer çalışmaların sürdürülmesi gerektiğini söyledi. Katılımcı kuruluşlardan gelen temsilciler toplantı izleyenlerine tanıtıldı… Fotoğraf sanatçıları Elif Koca, Fazlı Öztürk, Figen Aydoğdu, Göktürk Açıkalın, Hamide Kan, Hande Akçakoca, İlknur Öztürk, Nail Yollu, Oğuz Karakütük, Serap İdil, Şerife Yavuz, Tuğçe Deniz Çakır, Türkan Namlucu ve Kamuran Feyzioğlu’nun görüntülediği yaşam kesitleri izleyiciler tarafından beğeniyle izlendi. Fotoğraf gösterimi bitiminden sonra yapılan konuşmalarda Hasanoğlan çalışmasının geleceğiyle ilgili olarak katılımcı oda, dernek ve öğrenci topluluklarının kararlı oldukları, bundan sonraki her adımda da birlikteliğin sürmesinden yana bir eğilimin egemen olduğu gözlendi. Toplantıya katılan değişik üniversitelerden öğrenciler, ODTÜ Eğitim Topluluğu, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, ODTÜ Mezunları Derneği, YAPIDER, AFSAD, TMMOB Mimarlar Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, Makine Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara Tabip Odası, Dr. Servet Ünsal Tıp Merkezi, Sanata Saygı Derneği, Ütopya Kültür Merkezi gibi çok çeşitli kesimlerden meslek odası, sanatçı ve öğrenci derneği temsilcisi, çalışmaların sürekliliği için bir HASANOĞLAN ÇALIŞMA GRUBU oluşturulmasına karar verdiler. Gelecekteki çalışmalara OSTİM SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ ve aralarında NETMON’un da bulunduğu değişik üretici kurumlar da katılma kararı aldı. Toplantı bitiminde Temmuz ayında Hasanoğlan’da yapılan çalışma sırasında “Müzik İşliği”nde tanışmış gençlerin oluşturduğu “GRUP İMECE”nin izleyicilerin de zaman zaman coşkuyla katıldıkları dinletisi yer aldı.
IV. 2-3-4 Ekim 2009, HASANOĞLAN CANLANIYOR!!! 1. Hasanoğlan çalışmasını izleyerek, Ankara’dan öğrenci topluluklarının, meslek odalarının, sanatçı derneklerinin katılımı ve genel istek üzerine ikinci bir çalışma yapılması kararı alındı. Üniversite öğrencileri, çeşitli dernek ve meslek odası üyeleri, 2-3-4 Ekim 2009 tarihlerinde Hasanoğlan’da bir araya gelerek “GEÇMİŞTEN GELECEĞE HASANOĞLAN’DA II. PERDE” adını verdikleri çalışmayı tamamladılar. İkinci perde 2 Ekim Cuma günü yüze yakın katılımcının Hasanoğlan Atatürk Anadolu Öğretmen Lisesi’ne ulaşması ile başladı. İzmir’den gelerek çalışmalara bedenen ve devrimci düşün yapısı ile katılan 1950 yılı Çifteler Köy Enstitüsü çıkışlı Huriye Saraç öğretmen katılımcılar tarafından sevgi ve coşkuyla karşılandı. 3 Ekim günü, aralarına gönüllü öğretmen lisesi öğrencilerini de alarak ekiplere ayrılan katılımcılar moloz ve yıkıntı artıkları ile doldurulmuş Köy Enstitüsü döneminden kalma havuz çevresindeki çalıları ayıkladılar, amfi tiyatro ve eski lojmanların çevresini temizlediler. Elmadağ Belediye Başkanlığı tarafından sağlanan iş makinesi ve kamyon aracılığıyla havuz içindeki atıklar iki güne yayılmış bir çalışma ile çıkarılıp Hasanoğlan çöplüğüne atıldı. Temizlik ve çevre düzenleme çalışmaları 4 Ekim Pazar günü öğlene kadar sürdü. 3 Ekim günü öğlen sonu çeşitli kültür-sanat işlikleri kuruldu. Bir ekip edebiyat işliğinde “Köy Enstitülü yazarların Türkçe yazındaki yeri” üzerine söyleşirken bir başka grup Hasanoğlan müzesinde Köy Enstitüsü geçmişiyle ilgili bir drama çalışması uyguladı; Hasanoğlan canlandırıldı. Köy Enstitüleri bilgilenme, ebru, pandomim, müzik, dans işlikleri kuruldu. II. Hasanoğlan Çalışması’nın göze çarpan en önemli özelliği, erleşkede bulunan Atatürk Anadolu Öğret-men Lisesi öğrencilerinin de katılımı oldu. Öğret-men lisesi öğrencilerin-den birçok gönüllü hem bedenen temizleme dü-zenleme çalışmalarında, hem de kültür sanat işliklerinde yer aldılar. 3 Ekim Cumartesi akşamı Açıkhava tiyatrosunda düzenlenen etkinlikte, önce katılımcı üniversite öğrencileri “Neden Hasanoğlan’dayız” sorusuna yanıt veren açıklamalar yaptılar. Daha sonra geçtiğimiz ay içinde yitirilen Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve diğer birçok enstitüsü yapılarında emeği geçen mimar Mualla Eyüboğlu anıldı. Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği (AFSAD) tarafından hazırlanan, I. Hasanoğlan Çalışması’na ilişkin “Ot Yolalım, Yol Alalım” başlıklı sesli fotoğraf gösterimi ilgiyle izlendi. 3 Ekim Cumartesi şenliğinin son bölümünde müzik dinletisi ve oyunlar vardı. I. Hasanoğlan Çalışması’nın ürünü olan Grup İmece’nin müzik dinletisine öğretmen lisesi öğretmen ve öğrencilerinden de katılımlar oldu. Yetmiş yıl önce köylü çocuklarının elleriyle kurdukları açık hava tiyatrosunu dolduran katılımcılar ve Anadolu Atatürk Öğretmen Lisesi öğrencileri kol kola oyunlar oynadılar. 4 Ekim Pazar günü temizlik ve düzenleme çalışmalarını izleyerek “Hasanoğlan’ın Geleceği” başlıklı bir açık oturum düzenlendi. ODTÜ Eğitim Topluluğu öğrencilerinin kolaylaştırıcılığı ile yapılan açıkoturumun konuşmacıları arasında konuyla ilgili çalışmaları olan ODTÜlü öğretim üyeleri de vardı. İki saati aşan açıkoturum süresince, Ankara’daki üniversite öğrencilerinin mimarlık, mühendislik, ziraat, eğitim gibi konulardaki gibi stajlarını bu yerleşkede yapmalarının sağlanması, eski yapıların onarılarak bölgenin bir gençlik eğitim-kültür kampına dönüştürülmesi, Hasanoğlan yerleşkesinde Ankara’daki üniversitelerden birisine bağlı bir meslek yüksek okulu açılması gibi öneriler tartışıldı. Hasanoğlan belediyesinin kapatılmış olmasının yerel güçlerin davranış olanağını kısıtlamış olduğu söylendi ve Hasanoğlan halkının da çalışmalara katılımının mutlaka sağlanması gereği vurgulandı.
V. 2 Kasım 2009, ODTÜ’DE CUMHURİYET VE HASANOĞLAN KONUŞULDU, DEKANLAR HASANOĞLAN İÇİN BULUŞTU 2 Kasım 2009 Pazartesi günü ODTÜ Mimarlık Amfisi’nde yapılan toplantıda Cumhuriyet ve Hasanoğlan konuşuldu. Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği (AFSAD), ODTÜ Eğitim Fakültesi Dekanlığı ve ODTÜ öğrencileri Eğitim Topluluğu’nun düzenledikleri, aralarında birçok demokratik kitle örgütünün, TMMOB’ye bağlı odaların, sanatçı derneklerinin bulunduğu Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun da destekçi ve katılımcı olduğu etkinliğe, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gönül Akçamete ve Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Safran da katıldılar. ODTÜ öğrencilerinin yoğun ilgi gösterdikleri etkinlik ODTÜ Eğitim Topluluğu yöneticisi Elif Çınar’ın açış konuşmasıyla başladı. ODTÜ Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Meral Aksu, etkinliğin ev sahibi olarak yaptığı konuşmada ODTÜ öğrencilerinin Hasanoğlan Köy Enstitüsü yerleşkesinde yaptıkları çalışmayı ilgi ve beğeni ile izlediğini, Hasanoğlan’daki tarihi yapıların kurtarılması ve Köy Enstitülülük ruhunun yaşatılması için yapılacak çalışmaları sonuna kadar destekleyeceğini söyledi. Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şube Başkanı Alper Akçam’ın konuşmasından sonra söz alan Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Gönül Akçamete, Cumhuriyet eğitim ve kültür politikalarının anlamı ve günümüz uygulamaları üzerinde durdu. Akçamete, öğretmen yetiştirme uğraşının Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri olduğunu, zaman zaman yapılan yanlışların genç kuşakların yetiştirilmesinde önemli sıkıntılara yol açtığını söyledi. Hasanoğlan Çalışması’nın başlatıldığı Mayıs 2009’dan başlayarak Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği ve diğer Ankaralı örgütlerin yanında ve destekçisi olduğunu açıklamış olan Gönül Akçamete, Hasanoğlan için yapılacak bundan sonraki çalışmalarda da imecenin içinde olacaklarını açıkladı. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Safran da, Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği öncülüğünde, ODTÜ öğrencilerinin yaptığı çalışmayı çok önemli bulduğunu, hatta biraz da kıskançlıkla izlediğini, kendi fakülte ve öğrencilerinin de böyle bir çalışma içinde mutlaka yer almak isteyeceklerini söyledi. Mustafa Safran’a göre, günümüzde üniversite öğrencilerine düşen en önemli görev, nasıl bir ülkede yaşamakta olduklarının, özellikle de ülkelerinin eğitim tarihinin sorgulanmasıydı. Toplantıyı izlemeye gelenler arasında Köy Enstitülü yazar Talip Apaydın, Köy Enstitülü öğretmenler Halise Apaydın, Perihan Akçam ve eğitimci parlamenter Mustafa Gazalcı ile etkinliğin düzenlenmesinde önemli katkıları olan Hasanoğlan Çalışma Grubu’na bağlı örgütlerden katılımcılar da vardı. AFSAD’ın hazırladığı “Ot Yolduk, Yol Aldık” başlıklı fotoğraf gösterimi salonu dolduran öğrenci ve konuklar tarafından ilgiyle izlendi. Etkinliğin ilk oturumunda önce oturum başkanı, ODTÜ öğrencisi Özge Mete konuştu. Özge Mete’nin konuşması Osmanlı mutlakiyet-meşrutiyet dönemi ile Cumhuriyet dönemleri eğitim uygulamalı arasındaki karşılaştırmaya dayanıyordu. Ankara Üniversitesi eğitim Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Sedat Sever ve Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Haluk Erdem, Cumhuriyet’in Eğitim-Kültür Politikaları’nı konuştular. Osmanlı yönetiminden Cumhuriyet’e geçişle nelerin değiştiğini vurguladılar. Son konuşmacı Alper Akçam, günümüzde “Erken Cumhuriyet Dönemi Kültür-Eğitim Politikaları”na yönelik eleştirilerin arka yüzünü ortaya çıkaran bir konuşma yaptı. Günün ikinci oturumunda oturum başkanlığını ODTÜ öğrencisi Eyüpcan Demir yapıyordu. Demircan, katıldığı Hasanoğlan çalışması deneyiminin kendi açısından anlamı üzerine bir konuşma yaparak açtı oturumu. Oturumun Ankara dışından gelmiş konuk konuşmacısı, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi öğretim görevlisi Yrd. Doç. Dr. Oktay Köse, Gönen’de yaşanan süreci anlattı. Gönen Köy Enstitüsü yapılarının da bir zamanlar Hasanoğlan Köy Entütüsü yapıları gibi bakımsızlık ve yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya bulunmuş olduğunu, orada yapılan ve tüm yerel güçlerin katıldığı bir çalışmayla, bu yerleşkenin işlevsellik kazanarak bir meslek yüksek okuluna dönüşmesi sürecini fotoğraf ve belgelerle görüntüleyerek aktardı. Oturumun diğer konuşmacısı ODTÜ öğrencisi Gizem Sivrikaya, insan gelişimin ve bilinç oluşum sürecinde çevreyle ilişkinin önemini vurgularken, Hasanoğlan’da yapılan ve kendisinin de katıldığı çalışmayla gözlediklerini, duyumsadıkları vurguladı. Salondaki izleyicilerin katıldıkları tartışmalarda Hasanoğlan’ın geleceği, orada yapılacak çalışmaların izlemesi gereken yol konuşuldu. Etkinliğin kapanışında Hasanoğlan Çalışması sırasında tanışmış öğrencilerin oluşturduğu Grup İmece’nin müzik dinletisi yer aldı.
VI. 23 Aralık 2009, YKKED BİLKENT’TE Haber : Oğuz Gezmiş, Bilkent Üniversitesi Bilim ve Sanat Topluluğu Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği, Bilkentlilerle buluştu. Bilkent Üniversitesi öğrenci kulüplerinden Bilim ve Sanat Topluluğu’nun düzenlediği “Yarım Kalan Rüya Köy Enstitüleri” adlı konferansa YKKED Ankara Şubesi Başkanı Alper Akçam ve Akpınar Köy Enstitüsü mezunu Osman Bolulu konuşmacı olarak katıldı. Etkinlikte ayrıca YKKED ve YAPIDER üyeleri konuk oldu. Bilkent Üniversitesi öğrencilerinden Fuat Basık’ın Köy Enstitüleri hakkında yaptığı sunumla başlayan etkinlik, Alper Akçam ve Osman Bolulu’nun öğrencilerin sorularını yanıtlamasıyla devam etti. Konuşmalar sırasında Köy Enstitüleri’nin tarihçesine, günümüz eğitim sistemiyle Köy Enstitüleri arasındaki farklara ve enstitülerin batı medeniyetindeki yerine değinen Alper Akçam, üniversitelilere Türkiye üzerine etkili mesajlar verdi. Köy Enstitüleri konusunda bilgi sahibi olmak isteyen üniversitelilerle, yıllarını Köy Enstitüleri’nin benimsediği ideolojiyi insanlara anlatmaya adayan isimlerin buluşması Bilkent Üniversitesi öğrencileri için unutulmaz anlardan biri olarak yerini aldı.
VII. 6 Ocak 2010, GAZİ ÜNİVERSİTESİ’NDE BÜYÜK BULUŞMA!!! Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dekanlığı’nın ev sahipliği yaptığı toplantıda, Ankara’daki dört devlet eğitim fakültesinin dekanları ve öğrencileri, Mustafa Necati ve Hasanoğlan Köy Enstitüsü için buluştu. Gazi Üniversitesi Konser Salonu’nda sabah 09.30’da başlayan etkinlik, akşam 18.30’a kadar sürdü. Gün boyunca düzenlenen açık oturumlara, öğrencilerin hazırladıkları dinleti, tiyatro gösterisi ve çeşitli sunumlara öğrencilerin yoğun ilgisi vardı. Salondaki izleyici topluluğu derslerine gidip gelen öğrencilerle değişiyor olmakla birlikte, akşamın geç saatlerine kadar salon hiç boş kalmadı. İzleyenler arasında Gazi Üniversitesi öğrencilerinden başka ODTÜ öğrencileri, Ankara Üniversitesi öğrencileri, Başkent Üniversitesi öğrencileri de vardı. Açık oturumların başkanlıklarını Gazili öğrenciler yaptılar. Günün ilk dinletisini Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi 4. Sınıf Korosu gerçekleştirdi. Koro, saygı duruşundan sonra katılımcılarla birlikte İstiklal Marşı’nın söyledi, daha sonra beğeniyle izlenen, Klasik Batı Müziği ve modernize edilmiş halk ezgilerinden oluşan kısa bir konser sundu. Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rıza Ayhan’ın açış konuşmasından sonra toplantıyı düzenleyen kurum ve kuruluşların başkan ve dekanları söz aldılar. Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Alper Akçam’ın Batılı emperyalist kaynaklı Şarkiyatçı kültürel saldırıya karşı Cumhuriyet değerlerine, somut koşullarına ve kurucu düşüncesine bir kez daha, nesnel bir bakış açısıyla eğilmenin önemini vurguladığı konuşmasından sonra, sırasıyla Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Buket Akkoyunlu, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gönül Akçamete, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Meral Aksu, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Safran söz aldılar. Dekanlar, Mustafa Necati’nin kişiliği hakkında ve eğitim alanındaki çalışmalarıyla ilgili kısa bilgiler verirken, günümüz öğretmen yetiştirme politikalarındaki kimi uygulamaları da eleştiren konuşmalar yaptı. Prof. Dr. Gönül Akçamete’nin heyecanlı konuşması, Gazi Eğitim Dekanı Mustafa Safran’ın günümüz eğitim politikalarını ironik bir dille ele alışı ve toplantıyı yöneten öğrencilerle diyaloğu, özellikle ilgi çekti. Günün ilk açık oturumunun başkanlığını Gazi öğrencisi Fahri Öveyik yapıyordu. Gazi Üniversitesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Reşat Genç, Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. Zeki Arıkan ve Cumhuriyet Eğitim tarihiyle ilgili özgün çalışmaları olan Dr. Niyazi Altunya’nın konuşmacı oldukları oturumda Mustafa Necati döneminin eğitim uygulamaları ile günümüz eğitim politikaları arasındaki ayrımlar vurgulandı. Öğlen arasından sonra yapılan ikinci oturumda başkanlığı Gazili öğrenci Merve Mutlu yapıyordu. Hacettepe Üniversitesi’nden Prof Hasan Pekmezci, Gazi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ali Uçan ve Yrd. Doç. Dr. Haluk Erdem’in konuşmacı oldukları oturumda güncel eğitim kültür politikaları eleştirel bir bakış açısıyla ele alındı. Özellikle Haluk Erdem’in yazar Orhan Pamuk ve bazı liberal aydınların Cumhuriyet eğitim kültür politikalarına yönelik eleştirilerine verdiği heyecanlı yanıtlar salondaki izleyici öğrenci topluluğundan büyük alkış aldı. Gazi Üniversitesi Türk Halk Müziği Topluluğu’nun koro ve solo söylenen türkülerden oluşan dinletisine izleyiciler de katıldılar. Son parça olan Âşık Mahsuni’ye ait “Sarı Saçlım, Mavi Gözlüm/ Bir Daha Gel, Gel Samsun’dan” adlı yapıt, coşkuyla ve tüm salon tarafından tek bir ağızdan söylendi. Gazi Üniversitesi Tiyatro Topluluğu’nun “Mustafa Necati’ye Armağan” adlı kısa oyunu Cumhuriyet kuruluş dönemiyle bugünü karşılaştıran, genç bir öğretmenin taşrada karşılaşacağı güçlüklere hangi heyecanı taşıyarak karşı koyabileceğini canlandıran bir içerik taşıyordu. AFSAD tarafından hazırlanmış Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nün kuruluşunu, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği öncülüğünde Hasanoğlan Çalışma Grubu tarafından gerçekleştirilmiş iki Hasanoğlan çalışmasını ve Hasanoğlan’daki Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapılarının günümüzdeki kötü durumunu gösteren fotoğraf gösteriminden sonra günün son etkinliğine geçildi. Günün son etkinliği olan, ODTÜ öğrencisi Kadir Deniz’in oturum başkanlığını yaptığı “Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Geleceği” başlıklı oturumda, Yrd. Doç. Dr. Ayşe Füsun Öksüzoğlu, Mimarlar Odası Ankara Şube Yönetim Kurulu Üyesi Adnan Zeytinci ve YAPIDER Başkanı Eser Budak konuşmacı oldular. Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nün kuruluşundan bugüne geçen sürecin anlatıldığı, oradaki yapıların bugünkü kötü durumunun ayrıntılarla dile getirildiği ve olası çözüm yollarının konuşulduğu oturumun sonunda salondaki izleyiciler de söz alarak konuya ilişkin görüşlerini bildirdiler. 1972 Hasanoğlan Öğretmen Okulu çıkışlı, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kadir Arıcı’nın da aralarında bulunduğu, etkinliği baştan sona izleyen tüm katılımcıların Hasanoğlan yapılarıyla ilgili büyük bir duyarlılık taşımakta oldukları gözlendi. Hasanoğlan’la ilgili çalışmaların sürmesi gerekliliği üzerine varılan ortak kanı ve kararlılık anlatımlarından sonra etkinliğe son verildi.
VIII. 25 Şubat 2010, HASAN ÂLİ YÜCEL ZİRAAT FAKÜLTESİ’NDE ANILDI Anadolu Aydınlanması ve Rönesansı’nın devrimci maarif vekili Hasan Âli Yücel, ölümünün 49. yılında Ziraat Fakültesi’nde anıldı. Ankara Üniversitesi Ziraat ve Veteriner Fakültesi öğrencilerinin gönüllü girişimiyle yapılan anma etkinliğin düzenlenmesinde Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası ve Hasanoğlan Çalışma Grubu da yer aldılar. Ziraat Fakültesi konferans salonu dolduran, Ankara Üniversitesi Ziraat ve Veteriner Fakültesi dışında ODTÜ ve Bilkent Üniversitesi öğrencileri, Köy Enstitüsü kökenli öğretmenler, Hasanoğlan Çalışma Grubu’ndan gelen konuklar etkinliği baştan sonra büyük bir ilgi ve katılımcı duygularla izlediler. Hasan Âli Yücel’in anısına, Prof. Dr. Zeki Arıkan tarafından hazırlanmış belgeselin gösteriminden sonra Ziraat Fakültesi öğrencisi Berkin Sarıefe’nin başkanlık yaptığı açık oturuma geçildi. İlk konuşmayı yapan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, Hasan Âli Yücel dönemi sürdürülen eğitim-kültür politikaları ile ekonomi ve tarım arasındaki ilişkiyi görüntüleyen bir konuşma yaptı. Dönem çalışmalarında Köy Enstitüleri ile bir türlü başarılamamış tarım ve toprak reformunun ülkemiz açısından çok önemli bir ilişkiyi yansıttığını, toprak ağalarının, büyük işletme sahiplerinin, Anadolu kırsalında bugün de egemenliğini sürdüren aracı-tefeci sınıfın karşı çıkışı ile tarımda reformun başarılamayışının ve Köy Enstitüleri’nin amacına ulaşamadan kapatılmış olmasının bugünkü sıkıntıların ana ekonomik temelini oluşturduğunu vurguladı… İkinci konuşmayı yapan YKKED Ankara Şube Başkanı Alper Akçam, Hasan Âli Yücel’in bilinçli girişimiyle, bir ve büyük insanlık kültürü düşüncesi temelinde Mevlana’dan Goethe’ye, Doğu’dan Batı’ya bir kültür köprüsü kurulmaya başlandığını, o dönemde Anadolu’nun bir hümanizma ocağı gibi ışık saçtığını söyledi. Yücel döneminden sonra, Şarkiyatçı Batı saldırganlığına teslim edilen kültür ve eğitim politikalarıyla ülkemizde bir kültür karmaşası yaşandığını, mikrokültürler ve inanç ayrılıkları üzerinden yürütülen özel izleklerle, kardeş kavgaları yaratıldığını, düşmanlık tohumları atıldığını somut örneklerle göstermeye çalıştı… Son konuşmacı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri araştırma görevlisi Ebru Aylar, Yücel dönemiyle bugünü, Köy Enstitüleri ile günümüzdeki eğitim politikalarını karşı karşıya görünür kılan bir konuşma yaptı. Günümüzde eğitimin ana yörüngesi olarak gösterilen “istendik davranış edindirme” düşüncesinin hangi öğeler üzerinden temellendirilmekte olduğunu açıkladı… Açık oturum bitiminde salondaki öğrencilerin konuşmacılara önemli sorular sorduğu, HasanÂli Yücel ve özellikle eğitim politikaları üzerinde katılımcı bir tartışmanın yaşandığı gözlendi…
IX. 20-28 Mart 2010, YKKED ANKARA KİTAP FUARI’NDA
- Açık Oturum 1: KÖY ENSTİTÜLERİ'NDEN BUGÜNE BİLİM, EĞİTİM VE KÜLTÜR POLİTİKALARIMIZ , 24 Mart Çarşamba 17.00-19.00
- Açık Oturum 2: HALK KÜLTÜRÜ VE EDEBİYATIMIZ, 26 Mart Cuma 17.00-18.00
X. 12-13 Mart 2010, GÖNEN GEZİSİ COŞKUYLA TAMAMLANDI Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği ve Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun bir süredir gündeminde yer alan Gönen gezisi, coşku, heyecan içinde, imececi ruhun bir kat daha perçinlenmesiyle tamamlandı. 12 Mart 2010 Cuma gecesi saat 24.00’de Ankara AŞTİ karşısında buluşan katılımcılar, daha önce grup yazmanı Adnan Zeytinci tarafından ayarlanmış, binlerce kilometrelik yollar boyunca bir başka örneğini daha görülemeyecek, Kırıkkale plakalı, “Çalkan Turizm”e ait otobüsle buradan yola çıktılar. Grupta Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği, ODTÜ Eğitim Topluluğu, Ziraat Mühendisleri Genç, Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Lisesi Mezunları Derneği, YAPIDER, AFSAD üyeleri, değişik üniversitelerden öğretim görevlileri ve gönüllü katılımcılar bulunuyordu. Gece verilen iki molayla, başını YKKED Ankara Şube üyesi Varlık Beşli’nin çektiği dostça söyleşiler içinde geçen yolculuk, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi girişinde YKKED Isparta Şube Başkanı, SDÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü öğretim görevlisi Yard. Doç. Dr. Oktay Köse’nin grubu karşılamasıyla tamamlandı. SDÜ Yerleşkesi içinde bulunan Çiftçi Eğitim Merkezi’ne gelen katılımcılar, karşılarında Salihli’den yola çıkarak Isparta’ya ulaşmış, Hasanoğlan çalışmalarının yapkın ve dinamik öğretmeni, Çifteler Köy Enstitüsü çıkışlı Huriye Saraç ablanın gülen yüzünü buldular. Gece boyunca kendisi de yolculuk yapmış Huriye öğretmen tüm gezi boyunca grubun en etkin katılımcısı olarak yer aldı. Kısa bir süre dinlenme ve sabah kahvaltısından sonra SDÜ’ne bağlı bir meslek yüksek okulu olarak çalışan Gönen yerleşkesi gezildi. İsmail Hakkı Tonguç, Tonguç, Yücel ve Fakir Baykurt adına açılmış bölümler görüldü. Kuruluşuna uygun bir şekilde onarılmış çok amaçlı salonda, Köy Enstitüleri ile ilgili bir belgesel ve Oktay Köse’nin hazırladığı Gönen kurtuluş sürecini anlatan bir sunum izlendi. Gönen gezisinin son gününde tüm grubun katıldığı bir değerlendirme toplantısı yapıldı. Gönen sürecinin deneyimleri ışığında Ankara’da Hasanoğlan için yapılabilecekler konuşuldu, Gönen’de hangi noktaların eksik bulunduğu üzerine görüşler dile getirildi. On dakikalığına diyerek salondaki toplantıya geçmiş grubun toplantısı bir buçuk saate yakın sürdü… Burada da katılımcılık, yaratıcı düşünce, işe katılma heyecanının coşkusu gözleniyordu. Dönüş yolculuğu, türkülerle, fıkralarla, herkesi katıldığı bir enstitü şenliği havası içinde Ankara’ya girişle tamamlandı.
XI. 09-17 Nisan 2010, HASANOĞLAN’DA KÖY ENSTİTÜSÜ ŞENLİKLERİ TAÇLANDI… Köy Enstitüleri’nin 70. kuruluş yıldönümü nedeniyle Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi’nin aylar öncesinden başlattığı şenlik ve etkinlikler izleği, Hasanoğlan Çalışma Grubu, ZMO Genç, Bilkent Üniversitesi Bilim ve Sanat Topluluğu, ODTÜ Eğitim Topluluğu, ODTÜ Mezunları Derneği, gruba yeni katılan Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği’nin imececi davranış ve çabalarıyla, oldukça yoğun ve coşkulu bir biçimde tamamlandı. 9 Nisan Cuma günü Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yerleşkesinde ZMO Genç tarafından gerçekleştirilen şenlik izleğiyle açılmıştı şenlikler dizisi. 11 Nisan akşamı yayınlanan, ODTÜ öğrencileri Sadık Dinler ve Gizem Buse Çetiner’in, YKKED üyeleri Niyazi Altunya ve Alper Akçam’ın katıldığı Kanal B Televizyonu’ndaki Köy Enstitüleri programı geniş bir izleyici çevrenin dikkatini çekmişti. 13-14 Nisan günleri Bilkent Üniversitesi öğrencileri Bilim ve Sanat Topluluğu’nun başlattığı etkinliklerde çeşitli belgesel gösterimleri ve sunumlar gerçekleştirilmiş, 14 Nisan Salı günü yapılan Köy Enstitüleri Paneli’ne Atatürkçü Düşünce Topluluğu, Siyaset Platformu Kulübü, Halk Bilimi Topluluğu, Kültür İletişim Topluluğu temsilcileri de katılmıştı. 15 Nisan Perşembe günü ODTÜ Eğitim Topluluğu’nun Fizik Bölümü çimlerinde yaptığı, “Bir Anka Kuşu; Köy Enstitüleri” adını verdiği şenlik, imececi düşüncenin bir araya getirdiği, geniş katılımlı, coşkulu bir öğrenci etkinliği olarak dikkat çekti. Eğitim Topluluğu dışında THBT üyelerinden ve ODTÜ dışından öğrencilerin de katıldığı, eğlenceyle güncel kültür ve eğitim sorunlarının konuşulduğu Eğitimi Dürt adlı forumun iç içe geçtiği etkinlik belleklerde uzun süre unutulmayacak izler bıraktı… 15 Nisan akşamı ODTÜ Mezunları Derneği’nde, dernek yönetim kurulu üyesi Oğuz Ülker’in “Babamın Kitapları” adlı, oldukça duygulu ve anlamlı sunumu gerçekleştirildi. 16 Nisan günü, Yenimahalle Belediyesi Dört Mevsim Salonu’nda, ODTÜ Eğitim Topluluğu üyesi Gizem Buse Çetiner’in sunuculuğunu yaptığı, Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği’nden Ankara şube başkanı Alper Akçam’ın, TMMOB’den Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Gökhan Günaydın’ın, Halkevleri Genel Merkezi’nden Yüksek Danışma Kurulu Başkanı Abdullah Aydın’ın, DİSK Ankara Temsilciliği adına Genel-İş Sendikası’ndan Av. Kemal Erbaşı’nın, EĞİT-DER Genel Başkanı Mustafa Demir’in konuşmacı olarak katıldıkları “Köy Enstitülüleri’nin 70. Yılında Türkiye’ye Bakış” başlıklı açık oturum vardı. 17 Nisan günüyse, Hasanoğlan Çalışma Grubu’na yeni katılan Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği üyelerinin, grubun kurucularından sayılabilecek YAPIDER ve AFSAD’ın yoğun çabası ile oldukça yoğun katılımlı, coşkulu ve anlamlı bir HASANOĞLAN ŞENLİĞİ gerçekleştirildi. Şenlik, Köy Enstitüsü güne başlayış geleneğini anımsatan, davul zurna eşliğinde topluca oynanan halk oyunları ile açıldı. Yirmiye yakın enstitülü öğretmenin de genç öğrencilerle el ele, omuz omuza halaya katılmaları, şenlik sırasında Türkiye’nin çeşitli yörelerinden gelmiş enstitülü öğretmenlerin yıllar sonra karşılaşarak kucaklaşmaları oldukça duygulu ve anlamlı tablolar oluşturdu. Şenliğe katılan enstitülü öğretmenler, Hasanoğlan Köy Enstitüsü öğrencilerinin imececi emeklerinin ürünü olan amfi tiyatro sahnesine tek tek adları okunarak çağrıldı. Kendilerine kırmızı karanfiller sunuldu… Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun tüm çalışmalarına İzmir’den gelerek etkin bir şekilde katılmış olan Huriye Saraç öğretmen ve Çerkeş’ten gelen, Hasanoğlan Köy Enstitüsü 1 numaralı öğrencisi Musa öğretmen enstitülüler adına birer konuşma yaptılar. Angora Mandolin Grubu dinletisini ODTÜ Türk Halk Bilimleri Topluluğu’ndan öğrencilerin zeybek oyunları, Hasanoğlan Anadolu Atatürk Öğretmen Lisesi öğretmen ve öğrencilerinin Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği sunumları izledi. Ankara Sokak Sanatçıları grubunun şenliğin katılımcılarından gönüllüleri de aralarına alarak gerçekleştirdikleri pandomim gösterisi, sanatsal içeriği ve katılımcı yapısıyla büyük beğeni topladı. Kumanyanın paylaşılmasından sonra bir kısım katılımcı konferans salonunda sinevizyon gösterisi izlemeye giderken geride kalanlar davul zurna eşliğinde halk oyunları oynadılar. Hasanoğlan öğretmen okulu çıkışlı Kahraman Tuğrul Karınca’nın müzik eşliğinde okuduğu şiirler izleyicilerden büyük alkış aldı. Hasanoğlan halkının, Elmadağ Belediye Başkanı Gazi Şahin, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nden daire başkanı Halil Altınok, Hasanoğlan Atatürk Anadolu Lisesi Müdürü Nihat Erkunt, Hasanoğlan öğretmen okulu mezunları ve Hasanoğlan Çalışma Grubu katılımcılarının konuşmacı oldukları Hasanoğlan’ın Geleceği başlıklı forumdan sonra öğretmen okulu mezunlarından oluşan Lal Bağlama Üçlüsü dinletisi başladı. Dinletinin son kısmında topluca halk oyunları oynandı. Hasanoğlan Şenliği’nin son etkinliği, Hasanoğlan çalışmaları sırasında oluşmuş Grup İmece’nin katılımcıları da arasına alarak gerçekleştirdiği halk müziği dinletisi ve yine topluca oynanan halk oyunları oldu. Her aşamasında katılımcılığın, imececi düşüncenin önde olduğu, özellikle de kimi yetişkin aydınların toplumsal olaylara ve bazı değerlere ilgisizlikle suçluyor oldukları genç üniversitelilerin günümüz için yalnızca anıtsal ve tarihi bir değeri olduğu kanısı olan Köy Enstitüleri ile ilgili böyle bir etkinliği kendi istekleri ve girişim güçleriyle gerçekleştirilmiş olmasına karşın, şenlik ve etkinliklerin basında yeterince yer almaması çok önemli bir olgu olarak dikkat çekiyordu...
XII. 24 Haziran 2010, TONGUÇ BABA ARAMIZDA TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi’nin ev sahipliği yaptığı 2010 Tonguç anma etkinliğine Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, AFSAD ve Hasanoğlan Çalışma Grubu bileşenleri katıldılar. YKKED Genel Merkezi’nden Rıfat Güler’in ön hazırlığını yaptığı Tonguç’un Objektifinden Anadolu sergisi ilgiyle izlendi. Prof. Dr. Oğuz Makal yapımı “Ülkeyi Kucaklayan Adam: TONGUÇ” belgeselinin gösteriminden sonra YKKED Ankara Şube Üyesi, gazeteci Varlık Özmenek’in “Korkuyu Yenme Eyleminde Tonguç’un Evrenselliği” başlıklı sunumu vardı. XIII. Temmuz 2010, HASANOĞLAN YAZ OKULU HASANOĞLAN’DA TARİH CANLANDI Ankaralı meslek odaları, sanatçı dernekleri, demokratik kitle örgütleri, Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şubesi’nin başlattığı, bir yılı aşkın bir zamandır sürdürdükleri Hasanoğlan çalışmalarının son aşamasında, Mimarlar Odası’nın düzenlediği Öğrenci Yaz Okulu’nda bir araya geldiler. Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü yapılarının onarımının sağlanabilmesi, yerleşkeye işlevsellik kazandırılabilmesi için rölevelerinin çıkarılması, çevre bitki örtüsünün, müze ve kütüphanedeki anıtsal değerdeki kalıtın sayımı dökümü yapılmalıydı. Bunun için gönüllü öğretim görevlilerinden, öğrencilerden ve her meslekten Köy Enstitüsü sevdalısından oluşan ekipler kuruldu. “Röleve ve Restitüsyon Grubu” on gün boyunca yapıları tarayıp ölçüm ve çizim işleriyle uğraşacak, “Müze Arşiv Kütüphane Grubu” eski Yüksek Köy Enstitüsü yapısındaki değerli fotoğraf, eşya ve kitapların sayım dökümünü yapacak, “Doğal ve Kültürel Peyzaj Değerleri Grubu” çevredeki ağaç örtüsünü bilimsel yöntemlerle kayıt altına alacak, “Kültür ve Sanat İşlikleri Grubu” katılımcıların özgür istençleriyle oluşturacakları işliklerde imgelem ve kavrayış güçlerini geliştirecek etkinlikler için kolaylaştırıcılık yapacaktı. “Destek Hizmetleri Grubu” ise yerleşkeye gidiş gelişlerden başlayarak, çalışma ekiplerinin ve tüm katılımcıların günlük gereksinimlerinin karşılanmasını sağlayacaktı. 22 Temmuz akşamı, böylece başladı “Hasanoğlan Öğrenci Yaz Okulu”… Yaz Okulu çalışmaları, gönüllü üretimin, üreterek yaşarken aynı zamanda bir yandan da sanat ve estetikle ufuk genişletebilmenin, Anadolu halk kültürü ve Köy Enstitüleri’nin imececi ruhuyla karşılaşabilmenin olanaklarını sağladı. Değişik üniversitelerden öğretim görevlileri ve öğrencilerin yanında, YAPIDER üyeleri hemen her ekipte yer alarak, kurulalı daha yedi ay olmuş Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği üyeleri kütüphanede kitap sayımından resim işliğine, belgesel sağlanmasına kadar çeşitli alanlarda canla başla koşturup zamanla yarıştılar. Teknik ekipler, Temmuz sıcağına aldırmaksızın günde en az yedi sekiz saat çalışıyorlardı. Yıkılmaya yüz tutmuş eski Köy Enstitüsü yapılarının içi ve çevresi oğul vermiş arı kovanlarını andırıyordu. Yapıların duvarları, kapı ve pencereleri ölçülüyor, çevredeki ağaçlar tek tek gözden geçirilip saptanan bilgileri not ediliyor, müzedeki fotoğraflar çıkarılıp tozları alındıktan sonra tarayıcılardan geçiriliyor, kütüphanedeki yirmi dört bin kitabın digital ortama aktarılabilmesi için yoğun bir çaba gösteriliyordu. Bir yandan da temizlik, düzenleme çalışmaları sürüyordu. Öncelikle, onlarca yıldır temizlik yüzü görmemiş hamam binasının içindeki molozlar, yığılmış pislikler dışarı atıldı. 23 Temmuz Cuma sabahı çevredeki yapılarla, ağaçlarla bitki örtüsüyle tanışmak için çevre gezisi düzenlendi. Aynı gün 16.30’da Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği Ankara Şube üyesi Prof. Dr. Nazire Akbulut’un Köy Enstitüleri ile ilgili değerlendirmesi paylaşıldı. YYKED Ankara Şube Yönetim Kurulu Üyesi, Adana’dan gelerek çalışmalara katılan Oktay Kaya ve kardeşi Tahir Kaya’nın öncülük ettiği müzik işliği de aynı gün çalışmasına başladı. Kültür Sanat İşlikleri Grubu, tüm okul boyunca birbiri ardına etkinlikler düzenledi. Hemen tüm katılımcılar her gün ayrı bir sanat etkinliğinin, ayrı bir kültürel paylaşımın içinde buldular kendilerini. 24 Temmuz Cumartesi gününün kültür sanat işliklerinde şair Ahmet Telli’nin şiir söyleşiyle AFSAD üyesi Kamuran Feyzioğlu’nun kolaylaştırıcı olduğu fotoğrafçılık işliği vardı. Şair Telli’nin şiirleriyle süslediği konuşmasının ardından şiirle ilgili sorulara yanıt verildi. Kamuran Feyzioğlu’nun fotoğraf sanatı ve fotoğrafçılık üzerine yaptığı konuşmadan sonra katılımcılar kendi yorumlarını ve değerlendirmelerini paylaştılar. 24 Temmuz Cumartesi akşamı, ayrıca AFSAD’ın hazırladığı, Hasanoğlan Çalışma Grubu’nun 2009 yılı çalışmalarını görüntüleyen bir CD, amfi tiyatroda topluca izlendi. 25 Temmuz Pazar günü Onur Kaya ve Ankara Sokak Sanatçıları’nın kolaylaştırıcı olduğu Pandomim işliği ile Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği üyesi öğretmen Mehmet Erbil’in kolaylaştırıcılığını yaptığı resim işlikleri vardı. Mehmet Erbil dışında Bünyamin Balamir(Ressam), Lale Ataman(Ressam), Ayşegül Yarar(Ressam), İnci Ekinci(Seramik Sanatçısı) da işliklere katılarak değerli çalışmalar yaptılar. Aynı akşam, Amfi Tiyatro’da YKKED ve Prof. Dr. Oğuz Makal’ın hazırlamış olduğu Dursun Akçam belgeseli izlendi. Belgeselden sonra pandomim grubunun gösterisi sahne aldı. Gösteriye izleyicilerden de katılımcılar alındı. 26 Temmuz Pazartesi günü, resim ve müzik işlikleri çalışmalarını sürdürdü. Resim işliği kolaylaştırıcısı öğretmenlerimiz, katılımcıların birçoğunun portre resimlerini çizerek sergilediler. 27 Temmuz Salı günü drama işliği çalışmaları başladı. Çok sayıda katılımcı etkinlik sonu yapılacak bir canlandırma için hazırlıklara başladı. Aynı akşam müzik işliği çalışmalarında tüm genç katılımcıların birlikte söylediği türküler dinlendi. 28 Temmuz Çarşamba gününün işlikleri başlarken genç katılımcıların işlik izlekleriyle ilgili olarak bir değerlendirme yapmak istedikleri görüldü. Gençler, yaptıkları toplantıda günlük çalışmaların çok sıkıştırılmış olduğunu, değişik ekipler arasında yeterince kaynaşma olamadığını, imececi ruhun eksik kaldığını vurguladılar; sonraki işlik çalışmalarında izleğin gençler tarafından tasarlanması kararlaştırıldı. Genç katılımcıların isteği üzerine Dendroloji işliği kolaylaştırıcısı Ahmet Demirtaş öncülüğünde, çevre gezisi yapıldı. Yerleşkedeki ağaç ve bitkilerle ilgili ayrıntılı bilgiler alındı. 28 Temmuz Çarşamba akşamının son etkinliği, Hasanoğlan’ın unutulmaz mimarı, bir yıl önce, 17 Ağustos 2009 tarihinde aramızdan ayrılan Mualla Eyüboğlu’nun anılması oldu. TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nden Yeşim Uysal’ın Mualla Eyüboğlu’yla ölümünden önce yaptığı söyleşiyi de içeren sunumu katılımcılara oldukça duygulu anlar yaşattı. 29 Temmuz Perşembe günü drama işliği çalışmasını sürdürdü. Aynı akşam Köy Enstitülü öğretmen Ahmet Yol’un sesinden Mehmet Başaran’ın Tonguç Baba adlı şiiri CD’den dinlendi, arkasından YKKED ve Prof. Dr. Oğuz Makal tarafından hazırlanan “Ülkeyi Kucaklayan Adam: Tonguç” adlı belgesel izlendi. Katılımcılardan engelli genç arkadaşımız Sena Sezgin’in şiirleri Akın Sağıroğlu tarafından seslendirildi. Perşembe günü İnci Ekinci kolaylaştırıcılığında seramik işliği oluşturuldu, çok sayıda katılımcı çamura biçim vererek estetik üretimin hazzını yaşadı. Pandomim ekibinden Hacı Veli Kurt ve Tuğba Duyar’ın kolaylaştırıcılığında dans çalışmaları gerçekleştirildi. 30 Temmuz Cuma gününün kültür sanat işliklerinde Alper Akçam güncel kültürel sorunlar açısından Köy Enstitüleri ve “Erken Cumhuriyet Dönemi Kültür Eğitim Politikaları” üzerine bir konuşma yaptı. Özellikle Batı toplumunda “Şark” konusunda oluşmuş hegamonik önyargıların temellerini açımlayan Akçam, Köy Enstitüleri girişimi ve onu kuran felsefenin, Batı’nın savladığı “Şark’ın kendini yönetme eksikliği” saptama- sına karşı önemli bir duruşun simgesi olduğunu, ve günümüzde önemli bir kışkırtma nedeni olan kültür-inanç ayrılıkları karşısında, “bir ve büyük insanlık kültürü”nün yolu- nu açan, “kültürler arasında bir buluşma köprüsü” oluşturan bir örnek olduğunu vurguladı. Tiyatro sanatçısı Özgür Başkaya ağırlıkla sanat-piyasa ilişkisini değerlendirdiği konuşmasında “diksiyon, konuşma dili, beden dili” üzerine bir söyleşi gerçekleştirdi. “Parayla ölçülen her şeyin kendi tersine dönüştüğü” gerçeği üzerinden hareket eden Başkaya, günümüz sanatçılarındaki “starlaşma” eğiliminin ve sanattaki yozlaşmanın çirkinliğini gözler önüne seren örneklerle, izleyenlerin de etkin olarak katıldıkları uzun bir söyleşi yaptı. 31 Temmuz Cumartesi günü Çağdaş Drama Derneği kolaylaştırıcılığında drama çalışmaları, Ankara Sokak Sanatçıları kolaylaştırıcılığında dans çalışmaları yapıldı. Günün akşamında Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği’nin hazırladığı “Eğitimde Bir Simge, Hasanoğlan” adlı belgesel izlendi. 01 Ağustos Pazar günü bir yandan bu adımın kapanışı ve dönüş için hazırlık yapılırken bir yandan da Köy Enstitüleri ruhunu yansıtan gösteriler izlendi, çalışmalar üzerine değerlendirmeler yapıldı. Sokak Sanatçıları’nın temsil ettirdiği asker simgesi, bir elinde silah, bir elinde kitabıyla eğitmen seferberliğine geçişi canlandırıyordu. Daha sonra silah bırakıldı, iş araçlarıyla eğitimin üretimle ilişkisi vurgulandı ve kitabın yanında seramik işliğinde hazırlanan figürler gösterime sunularak bilgiyle estetik buluşturulmuş oldu. Son günün son toplantısında çalışmaların genel değerlendirilmesi yapıldı. Söz alan tüm konuşmacılar birlikte iş yapmanın, paylaşmanın, dayanışmanın, kısacası, Köy Enstitüleri’ni kuran ve yürüten imececi gücün kendilerinde oluşturduğu heyecan ve coşkuyu dile getirdiler, çalışmaların sürekliliği için daha büyük bir kararlılıkla bir yanlarının hep Hasanoğlan’da olacağını vurguladılar. Kültür Sanat işliklerinin gerçekleştirilmesinde Hasanoğlan çalışmalarının gönüllü ve değişmez katılımcısı genç arkadaşımız Deniz Kesmez’in, Adana’dan gelerek çalışmalara katılan YKKED Ankara Şube Yönetim Kurulu üyesi Oktay Kaya ve kardeşi Tahir Kaya’nın, kamp boyunca her türlü çalışmaya da canla başla giren Ankara Sokak Sanatçıları grubunun emeklerini özellikle anmakta yarar olacaktır. Topluca çekilen fotoğraftan sonra yeniden buluşmak üzere söz verildi , böylece 2010 Yaz Okulu’nun virgülü konulmuş oldu. BEKLE BİZİ HASANOĞLAN!
XIV. “EĞİTİM VE KÜLTÜRDE YENİ UFUKLAR: KÖY ENSTİTÜLERİNDEN GÜNÜMÜZE” ÇALIŞTAYI Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi’nin 2010 yılı içinde başlayan ve 2011 yılında da süren önemli bir çalışması da Köy Enstitüleri’nin günümüz koşullarında tartışılmasını sağlamayı, seçenek kültür ve eğitim politikaları oluşturmayı amaçlayan KÖY ENSTİTÜLERİ ÇALIŞTAYI oldu. Çalıştay çağrı bildirisinde şu anlatım yer alıyordu: “Ülkemiz koşullarından yaratılmış, üretim içinde eğitimi, özgür yöntem araştırmasını, doğayla ve insanla barışık olmayı ilke edinmiş Köy Enstitüleri girişimi, İsmail Hakkı Tonguç ve çevresindeki bir avuç gönüllünün özverili çalışmaları ile gerçekleşmişti. Bugün, benzer bir girişimin başlatılması ve için yerel yönetimlerde, üniversitelerimizde, öğrenci topluluklarımızda, meslek odalarımızda, demokratik kitle örgütlerinde, sanatçı derneklerinde var olan gizilgücü seferber etmek ve büyük bir imeceye girişilmesi, seçenek eğitim ve kültür politikalarının temellerinin atılması hedeflenmektedir. Atılacak tüm adımlarda, birlikte sorgulamayı, birlikte karar almayı ilke ediniyoruz.” 16 Aralık 2010 tarihinde TMMOB Mimarlar Odası’nın Konur Sokak’taki salonunda başlayan ilk toplantıda konu başlıkları, oluşturulacak kümeler üzerine öneriler tartışıldı. 14-15 Nisan 2011 tarihinde Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde yapılacak Köy Enstitüleri anma ve kutlama toplantıları için bir dizi etkinlik hazırlama önerisi paylaşıldı. İkinci toplantı 19 Ocak 2011 tarihinde yine Mimarlar Odası toplantı salonunda gerçekleştirildi. Çalışma kümeleri yeniden düzenlendi. 1) KÖY ENSTİTÜLERİ VE EĞİTİM (Müzeyyen Öztürk Şen, Türkan Güllenoğlu, Nurettin Kaya, Mustafa Özdemir, Mustafa Gazalcı, Işıl Ünal, Seçkin Özsoy, Halil Buyruk, Ahmet Yıldız, Serpil Yalçınalp, Gizem Buse Çetiner,) a. Köy Enstitüleri’nde uygulama-staj anlayışı b. Köy Enstitüleri’nin öğrenci politikaları ve mezunlarıyla iletişimi c. Köy Enstitüleri ve Eleştirel Pedagoji 2) KÖY ENSTİTÜLERİ VE KÜLTÜR/SANAT (Merve Mutlu, Utku Özdemiz, Alper Akçam, Ebru Aksoy, Hale Güneş*) a. Köy Enstitüleri ve Edebiyat, b. Köy Enstitüleri ve plastik sanatlar 3) Köy Enstitüleri- Sosyal ve Toplumsal Sürdürülebilirlik (Deniz Dinçel, Erol Scott, Ali Gökmen) a. Köy Enstitüleri’nin sosyal yapısında oluşan kültür ve sosyal sürdürülebilirlik çerçevesinde oluşturulacak yeni insan tipi. 4) KÖY ENSTİTÜLERİ VE EKOLOJİK SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK (Ebru Aksoy, Müzeyyen Öztürk Şen, Ebru Vural, Remziye Günay Eryılmaz, Nurettin Kaya) a. Yaz projeleri b. Günümüzde Kompost-Çöp Sorunu 5) KÖY ENSTİTÜLERİ VE MİMARİ (Ebru Aksoy, Cemalettin Erol, Ebru Vural, a. Köy Enstitüleri’nde mekan seçimi ve fiziki yapılanma 6) KÖY ENSTİTÜLERİ VE İNSAN HAKLARI (Haluk Erdem, Adnan Zeytinci, Kadir Deniz) a. Köy Enstitüleri’nden günümüze eğitim sistemi içinde öğrencilerin temsiliyeti ve yönetime katılmaları, b. İnsan hakları ve eğitim hakkı 7) KÖY ENSTİTÜLERİ BAĞLAMINDA SİYASET VE FELSEFE (Serdar Sinan Güllenoğlu, Hale Güneş Sadık Dinler) a. Köy Enstitüleri ve Demokratik Katılımcılık b. Siyaset ve felsefe bağlamında Köy Enstitüleri c. Siyasette Köy Enstitüleri’ne bakış 8) KÖY ENSTİTÜLERİ- TEKNOLOJİ VE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ (Serpil Yalçınalp, Gülin Onat Bayır, Cengiz Aşkın) 9) DİĞER a. Köy Enstitüleri ve Kitap Efemerası Üzerine Çalışma (Haldun Cezayiroğlu) b. Köy Enstitüleri ve Sağlık Politikaları (Hale Güneş) c. Hasanoğlan Köy Enstitüsü ve Yüksek Köy Enstitüsü (Adnan Zeytinci, Eser Budak, Şükrü Mutlu) Köy Enstitüleri Çalıştayı’nın üçüncü toplantısı 2 Mart 2011 tarihinde H.Haluk Erdem ve Kadir Deniz'in kolaylaştırıcılığında gerçekleştirildi. Alper Akçam, Kültür ve Sanat Kümesi sözcüsü olarak yapılmakta olan bazı çalışmalarla ilgili bilgiler verdi. 15 Nisan’da Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde, 17 Nisan’da Hasanoğlan’da yapılacak etkinliklerde hazırlığını paylaşmak isteyen küme ve kişilerin kendisi ve Hasanoğlan için Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği (HASDER) başkanı Nermin Yıldırım ile ilişki kurmalarının gerektiğini bildirdi. Gülin Onat Bayır köy enstitülerinin günümüz teknoloji gelişimiyle bağlantısına, şehir ve bölge plancısı Cemalettin Erol köy enstitüleri yerleşkelerinin seçilmesi ve Cumhuriyetin ilk dönemlerinde mekân algısının doğrudan insanla ilişkisine değindi. Ebru Vural, ekolojik çalışmalarla bunların birleştirilebileceğini dile getirdi. Diğer katılımcıla-rın çalıştaya ilişkin değerlendirmeleri tartışıldı. Çalıştayın son oturumunun Nisan ayının ilk haftasında yapılması konusunda görüş birliğine varıldı. Haluk Erdem toplantının bitiminde eğitim ve kültüre duyarlı bütün kesimlerin artık birlikte hareket etmesinin önemine değindi.
XV. HASANOĞLAN BELGESELİ ANKARA’YI AYDINLATTI Ankara’da, YKKED Ankara Şubesi’nin başlattığı, birçok öğrenci grubu, meslek odası, demokratik kitle örgütünün katılımıyla Hasanoğlan Çalışma Grubu adını alan imecenin son adımı, Köy Enstitüleri’ni ve Hasanoğlan’da iki yıla yakın bir süredir yapılan çalışmaları anlatan HASANOĞLAN ONURUMUZDUR adlı belgesel oldu. Belgesel gösterimi 24 Şubat Perşembe akşamı İnşaat Mühendisleri Odası’nın Teoman Öztürk Salonu’nda gerçekleştirildi. Hasanoğlan Çalışma Grubu’ndan YKKED Ankara Şube, Mimarlar Odası Ankara Şube, İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şube, Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği (HASDER), YAPIDER adına yapılan konuşmalardan sonra İnşaat Mühendisleri Odası’nın Teoman Öztürk Salonu’nu dolduran kalabalık belgeseli duygulu ve coşkulu anlar yaşayarak izledi. Ankara Sokak Sanatları Atölyesi’nden iki oyuncu, toplantının başından sonuna kadar süren boyalı canlı heykel gösterimi ile geceye renk kattı. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Peyzaj Mimarları Odası, Eğitim-Sen, Eğit-Der üyelerinin, Köy Enstitülü yakınlarının ve üniversite öğrencilerinin katıldıkları belgesel gösterimi bitiminde, Ankara’da yaşayan Köy Enstitülü öğretmenler sahneye çağrılarak kendilerine birer kırmızı karanfil verildi. Topluca fotoğraf çekimleri yapıldı. Toplantının sonunda Gürsel Bağlan’ın bağlaması ve türküleri dinlendi.
NOTLARINIZ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - YKKED ANKARA ŞUBE’DE - YENİDEN İMECE SÜRDÜRÜM VE DAĞITIMI YKKED Ankara Şubesi 25. sayıdan başlayarak sürdürümcülere dağıtımı büyük ölçüde elden yapmaktadır. 2010 Mart ayı başından itibaren başladığımız eski sürdürümcüleri tarama, adresleri sağlıklı bir biçimde yeniden düzenleme işlemi bitirilmiş bulunmaktadır. Ayrıca etkinlikler sırasında derginin elden satışı yapılmaya çalışılmaktadır. Çoğunluğu yeni olan 45 dolayında sürdürümcümüz vardır. 80 adet olarak şubemize gelen Yeniden İmece Dergisinin 28. sayısı tamamen dağıtılmıştır. 29. sayının dağıtılması da bitirilmek üzeredir. Yeniden İmece sürdürümcülüğü ve dağıtımını çoğaltma, YKKED Ankara Şubesi’nin öncelikli hedefleri arasındadır.
ÇAĞIMIZ İLETİŞİM OLANAKLARININ KULLANILMASI Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi olarak, çağımız iletişim olanaklarından yararlanmayı, tanıtım ve bilgilenme konusunda görselliği, internet ortamını kullanmayı önemli bir ilke olarak yaşama geçirmeye çalıştık. Ankara Şube üyemiz Nihat Angı’nın başlattığı bilgisunar sitemiz, Yasemen R. Çınar arkadaşımızın ardıl çalışmaları ile bu alanda değerli bir çalışmayı sürdürdü. Daha sonra YKKED Genel Merkezi ve diğer şubelerle ortak alana aktarılan bilgisunar sitemiz çok sayıda konuk tarafından ziyaret edilmekte, etkinlik ve duyurularımız bu alandan günü gününe duyurulmaya çalışılmaktadır. 1 Mart 2011 tarihinde yapılan bir gözlemde, alanımızın 12.000 kez gezildiği, tartışma alanındaki bildirilerimizin 750 kez okunduğu saptanmıştır. Çağımızın bu önemli olanağından yararlanma ilkesinin yeni görsel sunumlarla çoğaltılması derneğin bundan sonraki çalışmalarında da ana ilke olarak benimsenmelidir.
GELECEK DÖNEM ÇALIŞMALARI YKKED Ankara Şube yönetimi, dernek çalışmalarını yıllık dönemsel tarihlere yayarak, atılan tüm adımlarda bir sonrakini de düşünmeye çalışarak yol almayı ilke edinmiştir. 26 Mart tarihinde Gölköy’deki Köy Enstitüsü yapılarını görmeye yönelik bir gezi düzenlenmesi düşünülmektedir. Koşullar uygun bulunursa, 25 Mart-3 Nisan tarihleri arasında yapılacak Ankara Kitap Fuarı’na katılım sağlanacaktır. 17 Nisan tarihinde yapılacak Köy Enstitüleri kuruluş anma, kutlama, güncele taşıma çalışmaları kapsamında, 15 Nisan 2011 tarihinde Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde ODTÜ Tarih bölümü ile ortak bir etkinlik kararlaştırılmış bulunmaktadır. Ayrıca, 17 Nisan’da Hasanoğlan Çalışma Grubu ile birlikte, Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Okulu Mezunları Derneği öncülüğünde Hasanoğlan’da yapılacak bir şenlik gündemimizde bulunmaktadır. Aynı hafta içinde Seyranbağları Öğretmen Necla Kızılbağ Anadolu Lisesi’nde, Ankara Güzel Sanatlar Lisesi’nde birer etkinlik, Cumhuriyet Gazetesi ile birlikte Cumhuriyet Gazetesi Ankara Kültür Merkezi’nde HASANOĞLAN ONURUMUZDUR adlı belgeselin gösterileceği ayrı bir çalışma da yapılacaktır.
NOTLARINIZ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………